Corona muteerde vaak en zal dat volgens kenners ook blijven doen

Het coronavirus dat zondag twee jaar geleden voor het eerst werd aangetroffen in Nederland, zal blijven muteren. Want dat doet dit soort virussen nu eenmaal, zeggen deskundigen. Los van corona kunnen ook nog heel andere virussen de kop op steken, zegt de Groningse viroloog Bert Niesters. "Dat gaat altijd door. Je moet ermee leren leven."

Precies twee jaar geleden werd de eerste besmetting met SARS-CoV-2 in Nederland bekend. Een man uit het Brabantse Loon op Zand werd opgenomen in het ziekenhuis in Tilburg. Later bleek dat andere mensen in ons land het virus al eerder hadden opgelopen. Ongezien verspreidde het zich, onder meer tijdens carnavalsvieringen in het zuiden van het land. Meer dan 6 miljoen positieve coronatesten volgden.

In de loop van de pandemie volgden de varianten elkaar op, waarbij de meer besmettelijke types steeds de overhand kregen. In eerste instantie werden de varianten nog vernoemd naar de landen waar ze voor het eerst werden aangetroffen, later stapte de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over op Griekse letters. Vooral de deltavariant werd al snel berucht: die was besmettelijker dan de eerdere types én maakte veel mensen erg ziek.

Groot was de opluchting dan ook toen duidelijk werd dat de omikronvariant die volgde op delta een stuk milder was. Het valt volgens kenners echter niet te garanderen dat een volgende variant ook relatief meevalt.

Of een volgende variant ons opnieuw het leven zo zuur zal maken als delta "is echt koffiedik kijken", zegt Niesters. Ook viroloog Ab Osterhaus durft niet exact te voorspellen hoe dit coronavirus zich verder zal ontwikkelen. "Over het algemeen is het wel zo dat als virussen sneller rondgaan, ze meer in de bovenste luchtwegen zitten dan in de longen", legt hij uit. Daarop zijn echter ook weer uitzonderingen mogelijk, want sommige virussen zitten zowel in de longen als in de bovenste luchtwegen.

Corona zou zich uiteindelijk kunnen ontwikkelen tot een winterverkoudheidsvirus, zegt Osterhaus. Ook dat soort virussen kan in ernst variëren. Minder gunstige scenario's zijn volgens hem echter ook denkbaar.

Niesters blijft het belangrijk vinden om wereldwijd zoveel mogelijk mensen tegen corona te vaccineren. Ook raadt hij aan om ouderen en kwetsbaren nog steeds uit de wind te houden. "Maar dat doen ze zelf al, geloof ik".

Nieuwe varianten zullen blijven komen en gaan. Het opduiken van een volgend subtype is geen reden "om meteen dramatisch te gaan doen", vindt Niesters. Hij wijst erop dat ook influenza, het griepvirus, steeds weer verandert en soms agressief is, dan weer mild. "Het ene jaar heb je duizend doden, het andere acht- of negenduizend."

Intussen zijn we door de pandemie wel flink wijzer geworden, zegt de Groningse viruskenner. "Doordat de hele wereld nu onderzoek doet naar dit coronavirus, leren we ook heel veel over andere coronavirussen."