'Coronacrisis versnelt verschraling winkelcentra'

Winkeliers met 'stenen' vestigingen delven door de coronacrisis in nog hoger tempo het onderspit tegen webwinkels en online platforms, zeggen deskundigen op het gebied van detailhandel. De meningen verschillen over de manier waarop winkelcentra er na de coronacrisis bovenop geholpen moeten worden.

Het ging voor de coronacrisis al bergafwaarts met de retailsector, stelt hoogleraar retailmarketing Laurens Sloot (Rijksuniversiteit Groningen). "Vooral de non-foodretail staat al jaren onder druk door de digitalisering. Die ontwikkeling is nu in een stroomversnelling gekomen. Om te denken dat alles terugkeert naar het oude is wensdenken." Daarmee is detailhandel-consultant Cor Molenaar het eens. Volgens hem gaan ondernemers en overheid er in het vooruitblikken op het herstel na de crisis aan voorbij dat het gedrag van consumenten blijvend verandert. "Hoe langer de crisis duurt, hoe sterker die veranderingen."

Volgens retail-goeroe Paul Moers verdwijnt zo'n 20 procent van de winkels en leggen ook enkele grote ketens het loodje als de crisis aanhoudt. Die ketens gaan ten onder als gevolg van "een gebrek aan creatieve strategie en innovatie", aldus Moers. Doordat minder mensen nog naar de winkelcentra gaan, worden succesvolle lokale winkels en ketens met een goede strategie meegesleurd, denkt hij

"Als de angst voor het virus is weggeëbd en gemeenten en verhuurders inschikken, is het mogelijk om op een lagere bodem opnieuw te beginnen", zegt Sloot over het herstel na de crisis. "Dan moeten gemeenten concessies doen op het gebied van bijvoorbeeld parkeergelden. Verhuurders zouden de huur voor de eerstvolgende drie jaar met 30 à 40 procent kunnen verlagen. Als de omzet van winkeliers structureel lager blijft, is de keuze simpel; of hun vaste kosten moeten omlaag, of de winkels verdwijnen." Ook volgens Moers zullen gemeenten en verhuurders eieren voor hun geld moeten kiezen als zij permanente leegstand van winkelpanden willen voorkomen.

Molenaar is kritisch over de huidige overheidssteun voor bedrijven. Die is volgens hem te veel gericht op aparte sectoren en zou meer rekening moeten houden met de hele leveringsketen. "Daarnaast moeten we ons afvragen of sommige winkels het wel verdienen om te overleven. Met de steunmaatregelen leggen we een forse hypotheek op de toekomst." Volgens Molenaar moeten de baten uit het belasten van onlineplatforms worden gebruikt om winkelcentra duurzaam te verbeteren. "De ontmoetingsfunctie van die centra zal al helemaal na deze crisis nog meer worden gewaardeerd door consumenten."