CPB: hogere toeslagen kunnen helpen tegen armoede

Langer doorgaan met hogere toeslagen voor lagere inkomens is een mogelijkheid om armoede gericht te bestrijden, zegt directeur Pieter Hasekamp van het Centraal Planbureau (CPB). Om huishoudens met de laagste inkomens te helpen de enorme prijsstijgingen door te komen, verhoogde het kabinet het kindgebonden budget en de zorgtoeslag dit jaar tijdelijk. Maar als je die maatregel structureel maakt, kan dat volgens Hasekamp voorkomen dat meer mensen onder de armoedegrens terechtkomen. "Maar bovenal blijven het politieke keuzes."

"Een aantal maatregelen loopt af in 2024. Denk daarbij aan de hogere zorgtoeslag en de energietoeslag. Ook het kindgebonden budget wordt weer afgebouwd. Als je die huidige maatregelen zou doortrekken, kost dat per jaar 4 miljard euro", legt Hasekamp uit. Ook via het wettelijk minimumloon en belastingen is het mogelijk om armoede te bestrijden.

De kosten voor het prijsplafond voor elektriciteit en gas, een maatregel waar dit jaar iedereen van profiteert, zijn niet meegerekend in die som. Die maximumprijzen voor energie zijn juist een generieke maatregel waar de regering van af wil in 2024. Volgens de nieuwste raming van het CPB kost deze steunmaatregel de Nederlandse overheid dit jaar iets meer dan 5 miljard euro, wat veel minder is dan eerder gevreesd.

De CPB-directeur pleit er wel voor dat de regering zich op tijd voorbereidt op slechtere scenario’s, bijvoorbeeld als de gasprijzen hard stijgen door een strenge winter. Vorig jaar werd nog tot laat gewerkt aan compensatiemaatregelen. "Nog sleutelen op de ochtend voor Prinsjesdag is niet voor herhaling vatbaar", merkt Hasekamp op.

Hij waarschuwt tegelijkertijd voor verslechterende overheidsfinanciën in de toekomst door de vele miljarden die het kabinet van plan is uit te geven. "Het is nu geen acuut probleem, maar je ziet wel dat we bezig zijn de lasten naar de toekomst te verschuiven. Het oplopende begrotingstekort, de staatsschuld en rentelasten moeten een keer tot staan gebracht worden. En hoe langer je wacht, hoe duurder dat door de rente wordt."