CPB: overheidsfinanciën op lange termijn niet houdbaar

Als er niets verandert, wordt het huidige beleid van de overheid onbetaalbaar. Dat komt door de vergrijzing en de alsmaar stijgende zorgkosten, waarschuwt het Centraal Planbureau (CPB). Ook het huidige overheidsbeleid helpt niet mee.

Toekomstige generaties kunnen volgens de onderzoekers "niet van dezelfde overheidsvoorzieningen profiteren als de huidige generaties zonder de belastingen te verhogen". De overheid komt in 2025 jaarlijks 16 miljard euro tekort om dezelfde voorzieningen te kunnen blijven betalen, ofwel 1,6 procent van de economie.

Bij de vorige studie die het CPB hiernaar uitvoerde, in 2014, gingen de onderzoekers nog uit van een overschot van ongeveer een half procent. De overheidsfinanciën zijn de laatste jaren minder toekomstbestendig geworden door het Pensioenakkoord en de lastenverlichting in de laatste miljoenennota.

Omdat de samenleving vergrijst, hebben zorgkosten en veranderingen in pensioenregels een grote invloed op de overheidsfinanciën. Afgelopen zomer sloot het kabinet een pensioenakkoord met vakbonden en werkgeversorganisaties. Toen werd afgesproken om de AOW-leeftijd minder snel te laten stijgen. Dat kost de overheid in 2025 een bedrag ter hoogte van ongeveer een half procent van de economie, aldus het CPB. Dat gaat al snel over enkele miljarden.

Ook de zorgkosten pakken hoger uit dan eerder gedacht. Gemeenten hebben in 2015 zorgtaken overgenomen van het Rijk, waaronder de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdzorg. Gemeenten blijken nu meer kwijt te zijn aan de zorg voor ouderen dan het CPB van tevoren had ingeschat. RIVM en CBS verwachten ook dat de overheid in het algemeen meer gaat betalen aan ouderenzorg dan eerder aangenomen.