Het effect van de spreidingswet zal vanaf volgende maand al merkbaar zijn als de wet door de Eerste Kamer wordt aangenomen, zei demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken) dinsdag in het debat met de senaat. De wet wordt dan per 1 februari van kracht en dan "gaan gemeenten er mee aan de slag". De komende maanden is crisisnoodopvang echter nog wel nodig, zei Van der Burg.
De instroom is de laatste maanden "nog steeds hoog" en hoger dan gebruikelijk, zei de staatssecretaris. Daarnaast is een aantal grote noodopvanglocaties vanaf 1 april tot september niet meer beschikbaar en die moeten leeg. Die locaties worden in die maanden voor festivals gebruikt. "We verliezen dan 3200 opvangplekken."
Het effect van de spreidingswet voor de eerlijke verdeling van asielzoekers over alle gemeenten zal in eerste periode vooral 'procesmatig' zijn, omdat gemeenten plekken gaan zoeken en realiseren. Later dit jaar zullen volgens Van der Burg concrete opvangplekken worden opgeleverd.
In november hoort de staatssecretaris vanuit de provincies of er voldoende plekken door gemeenten zijn aangeboden. Als dat zo is, hoeft de bewindspersoon niet in actie te komen. Blijken er echter provincies en gemeenten te zijn die te weinig opvangplekken kunnen of willen realiseren, dan komt de staatssecretaris in actie.
Eerst zullen gemeenten via gesprekken worden gestimuleerd om hun aandeel in de asielopvang te leveren. Bij weigering wordt de druk vanuit de staatssecretaris opgevoerd. Pas als gemeenten en provincies blijven weigeren hun verantwoordelijkheid te nemen, worden zij daartoe gedwongen.