De voor- en nadelen van thuiswerken

De grootste bank van Europa, HSBC, wil op lange termijn 40 procent minder kantoorruimte in gebruik hebben. Van de 226.000 werknemers wereldwijd kan 85 procent thuiswerken volgens de bank. Ook in Nederland zijn veel grote bedrijven van plan kantoorruimte af te stoten, omdat ze verwachten dat we na de coronacrisis veel thuis blijven werken. Maar is dat inderdaad een goed idee? Wat zijn de voor- en nadelen van thuiswerken op de lange termijn?

In Nederland zijn onder andere PostNL en verzekeraar Aegon van plan kantoren te sluiten. Ook Triodos wil twee kantoorgebouwen verkopen, nu uit een medewerkersonderzoek is gebleken dat velen ook na de crisis graag thuis willen werken. Die uitkomst komt overeen met de resultaten van veel andere onderzoeken: werknemers zijn vaak blij met de flexibiliteit, de vrijheid, en de vermindering van files en reistijd. Volgens recent onderzoek van TNO

wil bijna één op de vier werknemers dan ook grotendeels op afstand blijven werken.

Eén op de vier is veel, maar dat betekent nog altijd dat drie op de vier dat niet wil – en dat is nog veel meer. Er zijn dan ook wel wat valkuilen te noemen: de balans tussen werk en privé is bijvoorbeeld lastig gezond te houden als die twee zo in elkaar overlopen, en dat kan op de lange termijn weer leiden tot een fikse burn-out, zo weten we inmiddels. Veel organisaties investeren de laatste tijd dan ook flink in de ontspanning van hun werknemers: cadeaupakketten op Charles.nl worden steeds populairder, en ook spelletjesavonden via zoom of digitale wandelwedstrijden voor werknemers komen steeds meer voor.

Het is zeker verstandig als werkgevers hierin investeren. Als de nadelige effecten van thuiswerken ondervangen worden kan al dat thuiswerken ons 3,9 miljard euro opleveren, zo blijkt uit onderzoek van accountantskantoor PWC. Daarvan komt 1,6 miljard euro bij de werkgever terecht, omdat zij minder uitgeven aan kantoorruimte, gas, elektriciteit en catering. De werknemer houdt er dankzij de lagere reiskosten 1,1 miljard euro aan over. De samenleving als geheel bespaart dankzij minder ongelukken op de weg en minder investeringen in infrastructuur ook nog eens 1,1 miljard euro.

Die 3,9 miljard is echter wel onder de voorwaarde dat we productief blijven. En daar wringt de schoen. Volgens deel twee van het onderzoek van PWC kan het ons ook flink wat geld kosten: 1,5 miljard euro, om precies te zijn. Die kosten worden veroorzaakt doordat we minder goed samenwerken op afstand en minder betrokken zijn. In eerste instantie is iedereen blij met de flexibiliteit en de vrijheid, maar na verloop van tijd krijgen de stress en de eenzaamheid de overhand. De rekening van dat niet-functioneren op de thuiswerkvloer komt met name bij de werkgevers terecht, aldus PWC.

Als dat inderdaad op 1,5 miljard uitkomt, valt het voordeel van minder kantoorruimte dus grotendeels weg. De nadruk ligt daarbij wel op als, want zover is het nog niet. Vooralsnog zijn we best tevreden. Weliswaar wil ‘maar’ één op de vier ook in de toekomst op afstand werken en zijn we de maatregelen collectief zat, maar volgens het onderzoek van TNO zeggen drie op de vier thuiswerkers dat ze op dit moment nog best tevreden zijn met het leven. Al die borrelpakketten en wandelingen maken dus kennelijk een hoop goed.