De zoon van Sonja staat op de Top400-lijst: "Waarom moest mijn kind uit huis worden geplaatst?"

Rond zijn dertiende begonnen de problemen met de zoon (16) van Sonja. Inmiddels staat Renzo op de Top400-lijst van Amsterdam: een lijst met jongeren en jongvolwassenen die in contact geweest zijn met de politie en extra aandacht krijgen. Toen Renzo in groep één zat, kreeg Sonja van school te horen dat haar zoon ‘een gevaar voor de samenleving zou worden’. Een traumatische ervaring, waar ze tot op de dag van vandaag geëmotioneerd van raakt. “Ik heb zo’n haat naar de mensen van jeugdzorg toe. Wat er met mijn kind gebeurt, is gewoon kindermishandeling.”

Sonja is naast moeder van Renzo ook moeder van twee dochters. Sinds 2012 is ze gescheiden van hun vader. Haar ex-man is meer van de coffeeshops en van zijn werk. Meer doet hij niet, aldus Sonja. Ze staat er dus alleen voor. “Toen Renzo een jaar of drie was, heb ik al aangeklopt bij de hulpverlening. Renzo was heel druk en op school konden ze hem niet aan. In groep één, drie weken voor de zomervakantie, moest hij plotseling naar een speciale school. De juf kon hem niet langer aan. Hij mocht niet meer mee op schoolreisje, waar hij zich zo op had verheugd.”

In totaal heeft Renzo op acht scholen gezeten. “Op de speciale school was het te heftig voor hem. Hij kwam niet verder met leren, hij was te intelligent. Vervolgens is hij overal weggestuurd, omdat ze hem niet aankonden. Er werd van alles gedaan om Renzo te helpen, maar het was niet de hulp die hij nodig had. Hij had gewoon op een reguliere school moeten zitten met een rugzakje. Dat heb ik gevraagd, maar daar is niet naar geluisterd. Al die verplaatsingen zijn niet nodig geweest als Renzo vanaf het begin na school wat begeleiding had gekregen. Ze hebben lopen rommelen met mijn zoon als een pingpongbal.”

Sonja heeft van het begin problemen gehad met jeugdzorg. “Ze luisteren niet naar mij, want zij bepalen. Ik zie telkens een nieuw gezicht en dan moet je telkens weer een nieuwe intake doen. Daar gaat veel tijd overheen. Al die hulpverleners in je huis, je wordt er echt krankzinnig van.”

Vanaf zijn dertiende moest Sonja meerdere keren de politie bellen. “Renzo werd een treiterjongen. Dan wilde hij niet naar school en ging hij vervelend doen. Uiteindelijk draaide het uit op een gevecht. Ik raakte dan zo over de rooie dat ik de politie moest bellen. Ik heb een stuk of vijf keer gebeld. Op een gegeven moment zat ik er zo doorheen, dat hij uit huis is geplaatst. De situatie thuis was niet langer houdbaar.”

Niet alleen thuis was Renzo zijn gedrag met vlagen onaanvaardbaar, zoals een gevecht met zijn zus. “Hij heeft ook een keer een grote mond tegen een conducteur gegeven, een keer met een neppistool rondgelopen en een fiets voor de lol meegenomen. Dat liep uit op een gevecht. Voor al deze incidenten is er een aanklacht ingediend tegen Renzo.”

Hij zou eerst bij Sonja haar broer gaan wonen, maar dat lukte niet. Dus ging Renzo naar een woongroep vanuit jeugdzorg. “Vanaf toen is het bergafwaarts gegaan met mijn zoon. Zijn school kwam in het geding, hij ging roken en blowen. Daar werd geen toezicht op gehouden. Uiteindelijk is hij vorig jaar naar Hoenderloo gegaan, eerst in een open instelling en vervolgens naar een gesloten instelling.”

Sonja vond Hoenderloo geen goed idee. “Ik heb liever dat hij thuis komt wonen. Dat wilde Renzo ook. Dat zou ook gebeuren, maar de kinderbescherming en jeugdzorg zeiden: Hoenderloo. Daar was echter geen plek op dat moment. De rechter vroeg zich af welke opties er nog meer waren, maar die waren er niet. Toen werd er besloten dat hij naar de jeugdgevangenis moest. Ik wist niet wat ik hoorde. Mijn zoon heeft hulp nodig, hij was nog niet eens berecht.”

Renzo heeft uiteindelijk een week tussen de criminelen gezeten, aldus Sonja. “Dit systeem klopt van geen kanten. Hoezo geen plek? Hij kon toch bij mij wonen? Hij had net drie weken bij mij gezeten. Ik heb toen gesmeekt of hij alsnog naar Hoenderloo kon. Daar zit hij sinds vorig jaar mei. Hij begon in de open instelling, waar hij in het begin helemaal niets mocht. Na twee maanden moest hij naar gesloten, want hij kon geen ‘nee’ accepteren. Sinds vorig jaar staat hij op de lijst van 400.”

Hoe gaat het nu met Renzo? “Het gaat iets beter met hem. Hij kan nog steeds geen ‘nee’ accepteren. Hij is overheersend en blijft proberen. Hij heeft gymnasium niveau, maar zit niet meer op school. Hij doet iets van een praktijkschool in Hoenderloo. Hij krijgt eindelijk na een jaar één op één begeleiding. In april moet hij weg uit Hoenderloo. We weten nog niet waar hij naartoe gaat.”

Sonja heeft zich onlangs aangesloten bij Stichting De moeder is de Sleutel van Diana Sardjoe. Diana: “Als stichting willen wij dat ouders serieus en effectief worden gehoord door de betrokken instanties. Het vertrouwen in elkaar moet weer terug komen en dat kan alleen als iedereen samen transparant en effectief te werk gaat. Momenteel worden ouders opzij geschoven en raken zij gefrustreerd en overbelast door de constante wisselende hulpverleners, die langs elkaar heen werken. Er ontstaat een onderlinge machtsverhouding in plaats van een effectieve samenwerking. Dat moet nu echt anders. De kinderen en de rest van het gezin zijn hier de dupe van en ouders zullen niet meer zo snel aan de bel de trekken.”

Sonja: “Ik voel me letterlijk gesloopt door jeugdzorg. Als alleenstaande moeder ben ik door jeugdzorg voorgelogen en moet ik uiteindelijk zelf zorgdragen voor de reiskosten van mij en mijn zoon naar Hoenderloo. Waarom moest mijn kind uit huis worden geplaatst? Daarmee schaad je een kind en ontneem je hem iets wat je nooit meer terug kan geven. Het blijft je kind. Ik zat tijdelijk niet lekker in mijn vel en moest even ontlast worden, meer niet. Ik voel me een vergeten ouder.”