De ZZP'er zit officieel in niemandsland

Niemandsland. De zzp-er zit officieel in niemandsland. Ze worden niet gezien als werknemer, maar ook niet beoordeeld als ondernemer en komen alleen in aanmerking voor aanvulling tot bijstandsniveau.

Echter, de definitie van een eenmanszaak volgens de belastingdienst luidt als volgt (te vinden op belastingdienst.nl): bij een eenmanszaak drijft u de onderneming alleen. Dat is het geval als u een zelfstandig beroep uitoefent (bijvoorbeeld notaris of huisarts) of als u de enige eigenaar van uw bedrijf bent. U kunt dus ook een eenmanszaak hebben als u personeel in dienst hebt. Als u aan de eisen voor het ondernemerschap voldoet, bent u voor de inkomstenbelasting voortaan ondernemer. U kunt dus gebruikmaken van de speciale regelingen voor ondernemers.

Vooral deze laatste zin is cruciaal mijn inziens. De eenmanszaak, ofwel de zzp-er, wordt op dit moment namelijk anders beoordeeld dan andere ondernemingsvormen en kan daarom geen gebruik maken van de speciale regelingen voor ondernemers die op dit moment gelden. Als zzp-er ben je dus geen onderneming (al bestempelt het KVK uittreksel een eenmanszaak wel als onderneming), maar ook geen werknemer. Tussen de wal en het schip zeg maar, niemandsland dus.

Vandaag lees ik in het Parool dat de overheid niet het salaris van de veelverdiener vergoedt.Je bent een veelverdiener op het moment dat je meer dan 9.538,- euro bruto per maand verdient. Om de loonsom te bepalen, gebruikt het UWV gegevens uit de loonaangifte bij de Belastingdienst. Hier komt voor alle bedrijven dezelfde opslag van 30 procent bovenop voor werkgeverslasten zoals de opbouw van het vakantiegeld, pensioen en de werkgeverspremies. Goed geregeld zou ik zeggen. Laten we god (of wie dan ook) op onze blote knieën bedanken dat we in Nederland wonen. En uniek natuurlijk (daar ga ik voor het gemak dan maar even vanuit) dat we dit soort bedragen met zijn allen kunnen dragen. Overigens mede mogelijk gemaakt door de eenmanszaak. In een onderzoek van de Kamer van Koophandel uit 2018 wordt de zzp-er namelijk nog bestempeld als de groeimotor van de economie. Diezelfde economie die nu dus over kan gaan tot de uitkering van vele miljarden met een maximum van 9.538,- euro bruto per werknemer per maand. Maar dus niet voor de zzp-er, want die zit volgens de overheid op dit moment even in niemandsland.

Nu wil ik niet pleiten voor het feit dat een zzp-er 9.538,- euro vergoed moet krijgen, maar wel voor het feit (dat als hun omzet wegvalt) ze net zo behandeld worden als iedere ondernemer in een tijd waar alles niet meer is zoals het ooit was. Gelijke monniken, gelijke kappen.

Terug naar de realiteit. Een zzp-er wordt dus aangevuld tot bijstandsniveau. Ben je alleen, dan is dat zo’n 1.000 euro per maand en met z’n twee-en zo’n 1.500 euro per maand. Zelf ken ik geen zzp-ers die hiervan kunnen leven. En zeker niet die in een grote stad wonen, waar de vrijemarktwerking heeft geleid tot huren van vaak minimaal 1.500 euro per maand. Als creatief bedrijf huren wij vaak - naast dat wij medewerkers in dienst hebben - freelancers in, ofwel zzp-ers. Deze zzp-ers verdienen vaak tussen de 450 euro en 750 euro per dag. Dat doen ze niet alleen bij ons, maar ook bij anderen. Aan het eind van de maand resulteert dit dus al snel in een omzet van enkele duizenden euro's of meer. Nu hebben ze recht op een aanvulling tot bijstandsniveau.

Het argument dat ze hier zelf voor gekozen hebben is natuurlijk kul. Ja, ze hebben hun vak gekozen, maar de meeste (kleinere) bedrijven huren liever niet permanent (of anders aanvullend flexibel) een acteur, een coach, een cameraman, een webdesigner, een vertaler, een tandarts, een tuinman, een SEO specialist of een kunstenaar in. De enige optie voor vele beroepsgroepen is daarom zzp-er zijn. Daarnaast innoveert de BV Nederland bij zzp-ers die hun kennis en kunde inzetten, maar ook opdoen, bij zoveel mogelijk verschillende bedrijven. (Onderzoek KvK 2018: bijna de helft (45%) van de zzp’ers heeft in de afgelopen drie jaar nieuwe producten of diensten op de markt gebracht. Daarnaast heeft meer dan een derde vernieuwingen gerealiseerd op het vlak van processen, organisatie en marketing. In meer dan de helft van de gevallen helemaal op eigen kracht.) De meeste van deze ondernemers zitten nu direct zonder werk. En ook als we het virus overwonnen hebben, zullen zij dit voelen. Veel bedrijven zullen de kosten zo laag mogelijk willen houden en het inhuren van een zzp-er hoort er daarom vermoedelijk voorlopig even niet of minimaal bij. Ook hier gloort niemandsland aan de horizon.

Als een zzp-er volgens de belastingdienst en de Kamer van Koophandel een onderneming is, dan moet de zzp-er ook als een onderneming beoordeeld worden. Lijkt mij. Dat betekent dus de omzet van maart, april en mei vergelijken met die van 2019 (alle 12 maanden van 2019 opgeteld delen door 4). En op de ontstane omzetdaling laat je gewoon dezelfde staffel los als bij de ondernemingen met een maximale vergoeding van 9.538,- euro per werknemer. Alleen in dit geval dan zonder de opslag van 30% procent voor werkgeverslasten. En kom je gemiddeld onder bijstandsniveau dan word je tot dat bedrag gecompenseerd.

Mijn vrouw en ik zijn zelf allebei zzp-er en voorlopig hebben wij nog omzet. Uiteraard is ook die van ons sterk gedaald, maar wij kunnen onze hypotheek en vaste lasten gelukkig voorlopig nog betalen. De regelingen zijn er voor hen, die dat nu het echt nodig hebben. Dat is goed en ook uniek, maar als ik lees dat salarissen tot 9.538,- euro vergoed worden en die van een zzp-er tot bijstandsniveau wordt verlaagd dan mist er mijn inziens ergens een link met onze hedendaagse realiteit. De wereld staat natuurlijk al op zijn kop, maar voor de ruim 1,2 miljoen zzp-ers draait ie zo door. Ook zonder Matthijs.