Demografen: corona eist net iets meer levens dan zware griepgolf

Door het coronavirus overlijden op korte termijn waarschijnlijk net iets meer Nederlanders dan tijdens de zware griepepidemie die huishield tussen november 2017 en april 2018. Tot die slotsom komen onderzoekers van het Nederlands Interdisciplinair Demografisch Instituut (NIDI). Op langere termijn zal de impact van het virus op de samenleving wel "aanzienlijk groter zijn" dan die van een griepgolf, zeggen ze erbij. En de levensverwachting daalt met enkele maanden.

In een "voorlopige balans" schrijven Peter Ekamper en Fanny Janssen van het NIDI dat het aantal sterfgevallen als gevolg van corona vermoedelijk zal oplopen tot circa 9760. Daarbij gaan de onderzoekers uit van de veronderstelling dat het aantal sterfgevallen een dalende lijn blijft vertonen. Dat zal alleen het geval zijn als de samenleving erin slaagt het aantal besmettingen te beperken. Daar zijn tot nog toe drastische maatregelen voor nodig gebleken.

Op basis van de huidige situatie verwachten de onderzoekers dat de corona-uitbraak de levensverwachting van mannen gemiddeld met 200 dagen bekort, tot net onder de 80 jaar. Vrouwen leven volgens de prognose gemiddeld 160 dagen korter en worden net iets ouder dan 83 jaar.

De onderzoekers gaan in hun berekeningen niet uit van de sterftecijfers van het RIVM, maar van de zogeheten oversterfte die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wekelijks rapporteert. Dat cijfer geeft een beter beeld, omdat lang niet alle mensen die het virus oplopen worden getest. Uit de CBS-cijfers blijkt dat tot en met 18 april zo'n 7500 mensen meer zijn overleden dan normaal het geval zou zijn.

Het aantal doden als gevolg van corona zal vermoedelijk bijna 10 procent hoger uitkomen dan de oversterfte tijdens de laatste zware griepgolf. Toen overleden 8885 mensen meer dan normaal. Er zijn echter veel onzekerheden. Zo is "een tweede sterftepiek niet volledig uit te sluiten", aldus Ekamper en Janssen. En het is nog maar de vraag hoe het herstelde coronapatiënten zal vergaan. Als hun gezondheid blijvend slechter is, zou het kunnen dat zij op jongere leeftijd overlijden.

Aan de andere kant moet rekening worden gehouden met het 'sterftebespoedigingseffect': het virus loopt fataal af voor mensen die al ernstig ziek zijn en zonder de virusuitbraak waarschijnlijk niet veel later waren overleden. In de periode na de zware griepepidemie van 2017/2018 overleden zodoende juist minder mensen dan normaal. Dat zou met de coronapandemie ook zo kunnen uitpakken.