Dertig aanhoudingen in Nederland na kraken berichtendienst

De politie heeft dinsdag in Nederland dertig aanhoudingen verricht en 75 woningen en kantoren doorzocht in een onderzoek naar versleuteld berichtenverkeer. Ook in België zijn op grote schaal aanhoudingen verricht en huiszoekingen gedaan. In Rotterdam is beslag gelegd op 28 vuurwapens.

Opsporingsdiensten zijn er in geslaagd toegang te verkrijgen tot honderden miljoenen berichten van gebruikers van de versleutelde berichtendienst Sky ECC. Vanaf medio februari kon dit versleutelde verkeer ‘live’ worden meegelezen. De server van Sky ECC is dinsdag offline gehaald en in beslag genomen door de Nederlandse autoriteiten.

De Belgische politie pakte bij haar grootste actie ooit 48 personen op en nam meer dan 1,2 miljoen euro in beslag. Zij confisqueerde ook zoveel mogelijk voor Sky ECC geprepareerde telefoons, die vooral veel werden gebruikt rond de Antwerpse haven, een knooppunt van de internationale drugshandel. Tijdens de 'meeleesfase' van het onderzoek kon de Belgische politie meer dan 17 ton cocaïne onderscheppen.

De politieacties maken deel uit van een grootschalig internationaal onderzoek (Argus) dat de communicatie van criminele organisaties blootlegt. Eerder al leidde het onderzoek Argus tot de onderschepping van grote hoeveelheden harddrugs en werden duizenden kilo's drugs in beslag genomen, drugslabs ontmanteld en 43 mensen gearresteerd.

Omdat de politie kon meelezen met de berichten die criminelen elkaar via Sky ECC stuurden, kon de politie ontvoeringen, liquidaties en schietpartijen voorkomen. Volgens de politie betreft het tientallen ernstige geweldsdelicten. Vorig jaar wisten opsporingsdiensten de berichtendienst EncroChat te kraken, waar veel criminelen gebruik van maakten. De ontmanteling van Sky ECC noemt de Nederlandse politie de overtreffende trap. Veel gebruikers van EncroChat zijn vorig jaar overgestapt naar Sky ECC. Nederland telt ongeveer 11.000 gebruikers, België ongeveer de helft daarvan.

Chef recherche Jonne Janssen van de Amsterdamse politie zegt dat in Nederland tachtig miljoen chats zijn onderschept. Wereldwijd gaat het om honderden miljoenen chats. Justitie in België spreekt zelfs van een miljard. Rechercheurs van de politie in Amsterdam en de landelijke eenheid konden de afgelopen drie weken live meelezen. Daar waren honderden rechercheurs en tientallen officieren van justitie 24 uur per dag mee bezig. Het Belgische onderzoek liep parallel.

De doorzoekingen en arrestaties waren dinsdag in heel Nederland, alle politie-eenheden waren erbij betrokken. De Nederlandse politie werkt met vijfhonderd mensen aan het onderzoek. "Dat is een forse investering. We zitten hiermee aan de voorkant van de criminaliteit. Het biedt veel mogelijkheden om de opsporing vorm te geven", aldus Janssen. De komende tijd zal de politie alle verzamelde data grondig analyseren.

"Met deze gegevens hebben we haarscherp in beeld over wie de sleutelfiguren zijn en en hoe ze te werk gaan", zegt chef van de Dienst Landelijke Recherche, Andy Kraag. Hij noemt het een slag voor de onderwereld: "We hangen de vlag uit. We hebben een goudmijn aan berichten." Volgens Kraag gaat het om een berg aan bewijs in zowel lopende onderzoeken en toekomstige zaken. "Dat is een uitermate comfortabele positie."

Kraag verwacht dat meer aanhoudingen zullen volgen. "Criminelen denken onterecht dat ze buiten het zicht van de politie kunnen blijven, maar hiermee laten we zien niemand onvindbaar is."