'Deze ferme coronamaatregelen zullen zeker werken'

De maatregelen die het kabinet maandagavond zal aankondigen om het coronavirus terug te dringen, zullen zeker werken. Dat verwacht Frits Rosendaal, hoogleraar epidemiologie aan bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). "Ik denk dat dit moest, er kon niet langer gewacht worden. Het is een ferm pakket, vergelijkbaar met wat Duitsland doet, maar ik denk niet dat de maatregelen onnodig ver gaan. Alle beperkingen apart werken een beetje. Hoe meer maatregelen je neemt, hoe harder het werkt", aldus Rosendaal.

Volgens ingewijden maken premier Mark Rutte en minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) maandagavond onder meer bekend dat niet-essentiële winkels dichtgaan. Supermarkten en apotheken blijven naar verluidt open. Scholen gaan voorlopig dicht, en voor Rosendaal voelt dat als de meest pijnlijke maatregel, "onderwijs is het belangrijkste dat je hebt". Schiphol lijkt te worden ontzien, en daar plaatst Rosendaal vraagtekens bij: "Ik snap dat Schiphol belangrijk voor onze economie is. Ik weet niet eens of al die reizigers zo veel bijdragen aan het aantal besmettingen, maar alle kleine beetjes samen helpen ons de verkeerde kant op. Bovendien gaat om het gelijkheid. Als mensen het gevoel hebben 'zij mogen dat wel en wij niet', helpt dat niet bij het draagvlak, het creëert geen solidariteit."

Het aantal nieuwe coronagevallen was in september en oktober hard gestegen. Eind oktober waren er ongeveer 10.000 positieve tests per etmaal. Daarna volgde een afname, maar sinds begin december stijgt het aantal meldingen weer. "We zijn van de top van de berg best wat gedaald, maar niet ver, we zitten op een hoogvlakte. En als het dan misgaat, heb je geen tijd om af te wachten. Er moest iets gebeuren."

Het is lastig te achterhalen waar mensen besmet raken, en dus waar de maatregelen nodig zijn. "De meeste besmettingen gebeuren thuis, maar het virus komt niet met een kerstenvelop binnen. We weten niet goed wat maatregelen opleveren, maar we weten wel de schade. Economisch, in opleidingen, maar ook sociaal. We zijn geen krokodillen, we zijn sociale dieren, het raakt ons wanneer we niet naar culturele instellingen kunnen, wanneer bewoners van verpleeghuizen hun kinderen en kleinkinderen niet kunnen zien."

Welke maatregel het kabinet ook neemt, het duurt even voordat die effect hebben en het aantal nieuwe gevallen begint te dalen. "De gewone burger kan het de komende tijd moeilijker hebben om een afspraak in een ziekenhuis te krijgen, de belasting voor de zorg neemt toe. Op een gegeven moment houden ziekenhuizen het niet meer en gaan ze de zorg afschalen."

Het lichtpunt voor Rosendaal is dat het virus tegen te houden is. "Het fijne van deze trein is dat je hem elke keer kunt stoppen. Als we geen andere mensen tegenkomen, gaat het virus weg. Maar hoe langer je wacht, hoe meer moeite het je kost. Bovenaan de berg kun je een sneeuwbal met de hand tegenhouden, in het dal word je bedolven door een lawine. We zitten nu op twee derde richting het dal, het is al best een grote sneeuwbal aan het worden."