Dijken, bodem en natuur krijgen zo lang mogelijk water

Dijken, bodem en natuur krijgen in Nederland zo lang mogelijk water, ook als er een watertekort is. Dat is vastgelegd in de zogenoemde verdringingsreeks, die waterbeheerders inzetten bij een ernstig watertekort. De stabiliteit van de dijken is belangrijk voor de nationale veiligheid. Ook inklinken van de bodem en onomkeerbare schade aan natuur door droogte en verzilting moet voorkomen worden, want dat kan nooit meer worden hersteld.

Van ernstig watertekort is sprake als de maatschappelijke en ecologische behoefte aan water groter is dan de beschikbare hoeveelheid water, aldus de waterbeheerders. Het beschikbare zoetwater moet dan worden verdeeld en daarvoor is de reeks opgenomen in de Waterwet, na de droogte in 2003. Toen bezweek bij Wilnis een veendijk door uitdroging.

In de verdringingsreeks zijn vier categorieën van watergebruikers benoemd. De belangen van scheepvaart, niet-kwetsbare natuur, landbouw en waterrecreatie vallen in categorie 4, de groep die als eerste geen water meer mag gebruiken. In categorie 3 valt water voor kapitaalintensieve gewassen en water voor bedrijfsprocessen. Waterschappen en provincies kunnen daar op regionaal niveau over besluiten. Waterschappen Vallei en Veluwe en Aa en Maas hebben dat recent gedaan.

De drinkwater- en energievoorziening vormt categorie 2, dus direct na het water voor dijken en natuur. Over beide categorieën worden nationale besluiten genomen. De Europese Commissie vindt de drinkwatervoorziening het belangrijkste in geval van droogte. Nederland wijkt daarvan af, omdat hier veel veen in de ondergrond voorkomt. Veen gaat inklinken bij grote droogte en dat kan voor bodemdaling zorgen. Het waterschap in Zeeland heeft daartegen woensdag al noodmaatregelen genomen.