Het was altijd al een grote wens van het Rijksmuseum om een overzichtstentoonstelling van Vermeer (1632-1675) te maken. "Maar die wens leek onmogelijk", aldus hoofddirecteur Taco Dibbits. Musea lenen werken van Vermeer zelden uit, omdat ze tot de topstukken in hun collecties behoren. "Maar toen The Frick Collection in New York bereid was voor het eerst sinds een eeuw haar Vermeers naar Europa te laten reizen, zeiden een voor een de andere musea en twee particulieren toe."
De 28 schilderijen van de 17e-eeuwse meester, naast New York overgekomen uit Berlijn, Dresden, Dublin, Edinburgh, Frankfurt, Londen, Parijs, Tokio en Washington, vormen samen de grootste Vermeer-tentoonstelling ooit. De eerste en enige monografische tentoonstelling over Vermeer was 27 jaar geleden, georganiseerd door de National Gallery of Art in Washington en het Mauritshuis in Den Haag. "En nog steeds heeft iedereen die dat heeft gezien het daarover", aldus Dibbits.
Verspreid over tien zalen worden de 28 werken aan de hand van thema's getoond, zoals 'muzikale verleiding', 'brieven', en 'mannen op bezoek'. In elke ruimte is aandacht voor het onderzoek van een team conservatoren, restauratoren en natuurwetenschappers. Via moderne scantechnieken kwamen zij meer te weten over de werkwijze van Vermeer, zijn artistieke keuzes en de zoektocht naar de perfecte compositie.
Zeven werken worden voor het eerst in Nederland tentoongesteld, zoals Brieflezend meisje aan het venster, Het glas wijn en Onderbreking van de muziek. De indruk die de Vermeers maken is "echt onvergetelijk", aldus Dibbits. "De intimiteit van zijn werk doet de tijd stilstaan in een wereld waarin zoveel op ons afkomt." Volgens Pieter Roelofs, hoofd schilder- en beeldhouwkunst van het museum, vliegt de Delftse meester "ieder schilderij weer op een nieuwe manier aan". "Vermeer is, denken we nu, experimenteler en innovatiever dan we misschien ooit hebben bedacht."
Inmiddels zijn er ruim 200.000 kaartjes verkocht. Donderdag zijn onder meer Patisserie Vermeer in Lisse en de Jan Vermeer-school in Delft uitgenodigd om de tentoonstelling te komen openen. Vanaf vrijdag 10 februari tot en met 4 juni is de expositie open voor publiek. Vanwege de grote belangstelling is de sluitingstijd op donderdag, vrijdag en zaterdag niet zoals op de andere dagen om 18.00 uur, maar om 22.00 uur. "Om zoveel mensen de mogelijkheid te geven van Vermeer te genieten", aldus Dibbits.