Klimaatactivisten: brief OM over actie Schiphol is intimidatie

De waarschuwingsbrief die het Openbaar Ministerie naar klimaatactivisten heeft gestuurd over de klimaatactie op Schiphol vorig jaar is intimiderend, zeggen Extinction Rebellion (XR) en Greenpeace dinsdag. Het OM stuurde de brief naar 176 mensen die op 5 november hadden gedemonstreerd op het terrein van de luchthaven. Drie mensen zeggen niet aanwezig te zijn geweest, meldde het OM eerder al. Volgens Greenpeace gaat het om zeker vier mensen.

"Het is vreemd en zeer zorgelijk dat het Openbaar Ministerie deze waarschuwingsbrief stuurt, zonder wederhoor. Het OM kan niet een strafrechtelijke beslissing nemen zonder vooraf de betrokkene in staat te stellen op de beschuldiging te reageren", zeggen XR en Greenpeace. Volgens de organisaties is iedereen onschuldig tot het tegendeel is bewezen. "Deze intimiderende brief schaadt niet alleen het recht op een eerlijk proces, maar ook het recht op protest, dat juist zo fundamenteel is voor onze democratie." XR en Greenpeace willen dat het OM alle verzonden brieven intrekt. Het OM benadrukt dat er geen strafrechtelijke gevolgen aan deze brief zitten. Ook als een demonstrant in de toekomst weer actie voert op Schiphol, zal per geval beoordeeld worden wat voor gevolgen dat heeft.

Het OM zegt verder dat de gegevens zijn aangeleverd door de Koninklijke Marechaussee (KMAR). De marechaussee zegt niet te weten hoe het kan dat sommige mensen een brief hebben gekregen terwijl ze niet aanwezig waren bij de klimaatactie. "We doen onderzoek. Hoe dit kon gebeuren is op dit moment alleen maar gissen", zegt een woordvoerder van KMAR. De Autoriteit Persoonsgegevens wijst erop dat een instantie altijd moet vastleggen hoe gegevens worden verwerkt en op basis van welke wet zij dit mogen doen. Dat moet een instantie al weten voordat om gegevens wordt gevraagd.

Een van de mensen die een waarschuwingsbrief hebben gekregen is bestuurskundige en publicist Kirsten Verdel. Op X, voorheen Twitter, deelde ze een foto van de brief. "Ik was er niet, maar krijg wel een brief waarin staat dat ik een misdrijf heb gepleegd", liet ze eerder weten. Verdel heeft het OM een brief gestuurd met bewijsmateriaal dat ze die dag niet op Schiphol aanwezig was. Ook heeft ze de officier van justitie gevraagd om opheldering en om de brief in te trekken. Inmiddels heeft het OM aan haar laten weten onderzoek te zullen doen naar haar situatie.

Het OM laat weten dat het "betreurenswaardig" is als inderdaad blijkt dat mensen onterecht de brief hebben gekregen.