Drugscriminaliteit kost samenleving jaarlijks 3 tot 4 miljard

De maatschappelijke kosten van drugscriminaliteit in Nederland bedragen jaarlijks 3,2 tot 4,1 miljard euro. Dat staat in een rapport dat demissionair minister Ferd Grapperhaus van Justitie en Veiligheid dinsdag naar de Tweede Kamer stuurde. Onderzoekers keken naar de kosten van het strafrecht, maar ook naar de medische, sociale en economische kosten van drugscriminaliteit.

In het rapport 'Drugscriminaliteit en daaraan gerelateerde ondermijning: de kosten in beeld' staat onder meer dat de politie jaarlijks 1,1 tot 1,6 miljard euro kwijt is aan de bestrijding van drugscriminaliteit. De kosten voor de rechtspraak bedragen jaarlijks ongeveer 170 tot 270 miljoen euro.

Bij de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), die gaat over de gevangenissen, wordt jaarlijks 20 tot 35 procent (400 tot 700 miljoen euro) van het budget ingezet op drugscriminaliteit. Uit onderzoek bij de DJI blijkt dat 20 procent van alle gedetineerden direct te koppelen zijn aan de overtreding van de Opiumwet. Drugsdelinquenten zitten langer vast dan gemiddeld. De totale strafrechtelijke kosten bedragen 1,8 tot 2,7 miljard euro, volgens onderzoeksbureau Andersson Elffers Felix (AEF).

Daarnaast zijn er nog medische kosten. Drugsverslaving kost Nederland jaarlijks 250 miljoen euro. Over de sociale kosten melden de onderzoekers onder meer dat 5 procent van alle werkeloosheidsuitkeringen gerelateerd zijn aan drugs, een totaalbedrag van 320 miljoen euro. Bij arbeidsongeschiktheidsverzekeringen gaat het ook om minimaal 5 procent, ofwel 200 miljoen euro.

Naast strafrechtelijke, medische en sociale kosten zijn er ook kosten die worden gemaakt die betrekking hebben op de economie. De totale economische kosten bedragen 600 miljoen euro, waarvan naar schatting 47 miljoen voor rekening komt van vroegtijdige schoolverlaters die voor een criminele carrière kiezen. Andere economische kosten zijn 550 miljoen die banken kwijt zijn aan de inzet tegen witwassen. In Nederland gaat naar schatting jaarlijks 16 miljard euro aan zwart geld rond, het overgrote deel gerelateerd aan drugshandel en fraude.

Grapperhaus had de Tweede Kamer dit jaar toegezegd de maatschappelijke kosten van drugscriminaliteit te onderzoeken en de onderzoeksresultaten voor Prinsjesdag met de Tweede Kamer te delen. Hij noemt het rapport "een waardevolle toevoeging aan het geheel van publicaties die de enorme maatschappelijke schade die wordt veroorzaakt door drugscriminaliteit tastbaar maken, en tevens beter doen begrijpen hoe en waar die schade in financiële zin neerslaat."