Eenheid Europa en NAVO is grootste zorg van generaal Eichelsheim

Europa en de NAVO toonden zich het afgelopen jaar verrassend eensgezind in de strijd tegen de Russische inval in Oekraïne. Daar zit nu de grootste zorg van generaal Onno Eichelsheim, de hoogste militair van Nederland.

"De oorlog duurt al een jaar, maar het gaat nog veel langer duren. Wat betekent dat voor de eenheid van Europa en de landen die moeten leveren. Daar is nu totaal geen discussie over. Maar dat volhouden in combinatie met hogere grondstofprijzen en hogere energieprijzen, is ook voor ons als westerse landen een opgave. Ik denk dat we daar continu aandacht aan moeten blijven schenken", zegt hij in een gesprek met het ANP over de lessen van de strijd.

Juist die eendracht is voor de topmilitair de belangrijkste les van dit conflict. "Er is eenheid in Europa en eenheid binnen de NAVO. En die is veel sterker dan menigeen had gedacht en ik denk zelfs dan Poetin had verwacht." De Russische president zal "als hij op zijn bed ligt toch wel af en toe denken: waar ben ik aan begonnen en wat heb ik bereikt".

De inval resulteert erin dat NAVO-lidstaten massaal investeren in hun strijdkrachten. In Nederland gaat het om 5 miljard euro structureel. De EU-landen hebben zich verenigd achter Oekraïne. Aan zijn grens vindt Poetin straks dan ook een veel sterkere Oekraïne, zegt Eichelsheim. "Dat Oekraïne deze oorlog gaat winnen, staat voor mij buiten kijf."

De Commandant der Strijdkrachten heeft eerder oorlog meegemaakt. Hij vloog in een Apache-gevechtshelikopter en diende in Bosnië en Afghanistan. Maar "het ongelofelijke geweld dat Rusland op de mat legt" verbaast hem elke dag weer. "Bijna nietsontziend ten opzichte van burgers en haar eigen militaire optreden en de bereidheid om daar heel veel eigen slachtoffers voor te incasseren."

De rol die drones spelen aan het front, is volgens hem een belangrijke les. Die vervullen een "essentiële rol" in de gevechten. "Dat hadden we wel voorzien, maar is nog sneller gegaan dan we verwacht hadden." Ook de wisselwerking met het bedrijfsleven blijkt van groter belang dan gedacht. De Oekraïners gebruiken het satellietsysteem Starlink van Elon Musk voor hun internetverbindingen, Microsoft hielp Kiev zijn systemen te beschermen tegen Russische digitale aanvallen.

Nederland heeft zich vanaf het begin achter Oekraïne geschaard en leverde vorig jaar voor een miljard euro aan wapens. Een flink deel kwam uit de eigen voorraden. Ook trainen Nederlandse militairen hun Oekraïense collega's. Dat heeft impact op de gereedheid, erkent Eichelsheim. Het vervangen van materieel kost tijd en militairen die trainingen geven, kunnen zelf niet oefenen. "Het is niet een heel vervelende prijs die we moeten betalen."

De oorlog heeft de vraag weer actueel gemaakt of Nederland tanks moet aanschaffen. De Defensienota, waarin de plannen voor de komende jaren zijn vastgelegd, maakte vorig jaar helder dat eigen gevechtstanks er niet komen. Daar staat Eichelsheim nog steeds achter. Op dit moment leaset Nederland achttien Leopard-tanks van Duitsland. "Ik ben er niet van overtuigd dat we dat dan ook in ons bezit moeten hebben."

Het Russische leger is verzwakt door de strijd in Oekraïne. Bijna de hele Russische landmacht vecht daar. Dat betekent niet dat je de Russen moet gaan onderschatten, zegt de generaal. Ze kunnen nog steeds veel troepen en materieel op het slagveld brengen, al zijn ze dan misschien niet hoogwaardig getraind en zijn de spullen niet de modernste. "De andere domeinen - luchtmacht, marine en nucleair arsenaal - zijn nog volledig in tact. Daar heeft hij nog genoeg gevechtskracht over."