Enquêtecommissie: Rutte heeft niet genoeg voor Groningers gedaan

Minister-president Mark Rutte heeft in het gaswinningsdossier "niet het verschil gemaakt" voor de Groningers, concludeert de parlementaire enquêtecommissie die de gaswinning heeft onderzocht. "Dat was gezien de voortslepende aard van de schade- en versterkingsproblematiek wel op zijn plek geweest."

De enquêtecommissie heeft de hele periode vanaf de eerste gasvondst in Groningen in 1959 in kaart gebracht. Maar van de bijna 2000 pagina's die het eindrapport met de titel Groningers boven gas telt, gaat veruit het grootste deel over de periode na 2012, dus na het aantreden van Rutte als premier.

Rutte verontschuldigde zich al meerdere keren voor de gang van zaken rond de gaswinning. "Maar ook deze excuses hebben niet geleid tot een wezenlijke verandering waar Groningers iets aan hebben gehad". De commissie stelt vast dat de premier "wel verwachtingen wekt", maar die vervolgens niet waarmaakt.

De commissie stelt vast dat de gaswinning en de gevolgen daarvan sinds begin 2013 als een "kabinetsbrede opgave" worden gezien en met enige regelmaat besproken werden in de ministerraad. Rutte bracht ook meerdere werkbezoeken aan het aardbevingsgebied.

"Desondanks blijkt uit het openbare verhoor met de minister-president dat hij de ernst en urgentie van de problematiek in Groningen lange tijd zwaar onderschat." Rutte realiseerde zich bijvoorbeeld pas begin 2018 hoe "bizar" het was dat de gaswinning uitgerekend in 2013, het jaar na de ontwrichtende aardbeving in Huizinge, een recordniveau bereikte.

Ook over de rol van de Tweede Kamer is de commissie kritisch. Die heeft "in zestig jaar gaswinning relatief weinig kunnen betekenen voor de Groningers". Daarbij wordt wel aangetekend dat de Kamer het vaak moest doen met "onvoldoende, onjuiste en onzorgvuldige" informatie.

Met name het debat over de hoogte van de gaswinning in 2013 is in de Tweede Kamer "niet op de juiste gronden gevoerd", doordat toenmalig minister Henk Kamp (Economische Zaken) van zijn ambtenaren niet alle beschikbare informatie kreeg. "De commissie beschouwt dit als een ernstige en verwijtbare tekortkoming."