Enquêtecommissie: Staat en NAM moeten ereschuld Groningers betalen

Het kabinet én de Nederlandse Aardgas Maatschappij (NAM) hebben een ereschuld aan Groningers te betalen. Dat is een van de belangrijkste aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie. De adviezen moeten ertoe leiden dat de situatie van inwoners van het aardbevingsgebied verbetert. Zij hebben immers de lasten ondervonden van de decennialange gaswinning waar Nederland juist aan verdiende.

"Boven alles" staat de morele verplichting van het kabinet om zijn eigen belofte na te komen: uiterlijk 2024 moet het Groningenveld echt dicht. De commissie zegt ook dat de NAM eigenlijk zijn claim moet laten vallen op het gas dat nog in de Groningse bodem zit. Daarover loopt momenteel nog een arbitragezaak.

Daarnaast moet er veel meer geld naar de regio, vooral voor toekomstperspectief. Het leef- en vestigingsklimaat moet worden verbeterd, en er moet meer politieke en maatschappelijke aandacht voor de regio komen. Partijen die decennialang hebben geprofiteerd van de gaswinning, moeten Groningen kortom "netjes achterlaten".

Belangrijk is verder dat de schadeafhandeling "milder, makkelijker en menselijker" moet. Het kabinet liet eerder al doorschemeren ook die kant op te willen. Het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) moet meer wettelijke mogelijkheden krijgen, prioriteiten stellen en veel coulanter met schadeclaims omgaan. De commissie laakt de "zwalkende versterkingsaanpak", waarover Groningers nu echt duidelijkheid moeten krijgen.

Om te voorkomen dat in de toekomst grote projecten leiden tot rampzalige gevolgen voor inwoners van een gebied, doet de commissie verder belangrijke aanbevelingen over de controle op dat soort projecten. Zowel de positie van de toezichthouder als die van de Tweede Kamer moet steviger worden. Ministeries moeten beter op het publieke belang letten.

Bij nieuwe ondergrondse activiteiten, waaronder ook duurzame energieprojecten vallen, moeten betere afspraken worden gemaakt, raadt de commissie aan.