EOD staat voor "bijzondere klus" in Deventer

De Explosieven Opruimingsdienst Defensie EOD begint zondag aan een "bijzondere, eigenlijk unieke klus" in een weiland langs de snelweg A1 bij Deventer. Daar gaat de dienst een niet-ontplofte V1 ontmantelen. Het is een "vliegende bom" die de Duitsers aan het eind van de Tweede Wereldoorlog gebruikten om geallieerde doelen te bestoken. "Mijn hart gaat er sneller van kloppen", aldus EOD-luitenant Van Drunen op een informatieavond voor omwonenden.

"Er is ook internationaal grote belangstelling voor hoe we dit karwei gaan aanpakken", zegt een woordvoerster van de EOD. "Het gebeurt vrijwel nooit dat zo'n onbemand straalvliegtuig met de complete lading nog aan boord wordt gevonden." De V (Vergeltungswaffe-)1 bij Deventer heeft drie verschillende ontstekers en 935 kilo springstof aan boord.

"In 2014 is ook zo'n projectiel gevonden in Noord-Brabant, maar die lag in een vrijwel onbewoond gebied en die konden we met een grote berg zand erop ter plekke laten ploffen. Voor de V1 bij Deventer moeten 560 woningen in Wilp worden ontruimd en wordt het weg-, water- en luchtverkeer stilgelegd. Zeven EOD'ers gaan in beschermende pakken aan het werk in een kuil. Ze laten de ontstekers in de kuil exploderen en halen dan de springstoflading in stukjes uit de houten bekisting. De springstof wordt naar een andere plek gebracht voor een gecontroleerde explosie." In totaal zijn elf diensten en organisaties bij het karwei betrokken.

De V1 is vorig jaar gevonden bij wegwerkzaamheden aan de A1. Onderzoek heeft uitgewezen dat de "vliegende bom" afkomstig is geweest van een lanceerinstallatie ten noordoosten van Deventer en onderweg was naar Antwerpen. De Duitsers lanceerden in 1944 voornamelijk vanuit Nederland V1's richting Antwerpen en Londen. De 8 meter lange V1 was een geavanceerd wapen en het eerste onbemande straalvliegtuig ter wereld, maar de projectielen waren niet erg betrouwbaar. Naar schatting bereikte maar 57 procent van de bommen het doel.

"De V1 bij Deventer is kort na de lancering neergekomen en in drassige bodem beland. Daardoor is het projectiel waarschijnlijk niet ontploft en compleet bewaard gebleven", aldus de EOD.

De dienst denkt zondag twaalf uur nodig te hebben om de klus te klaren. Als er sprake is van zeer laaghangende bewolking gaat het karwei niet door. Dergelijke bewolking zou gevaarlijk kunnen zijn als er per ongeluk een explosie plaatsheeft omdat de krachtgolven van de ontploffing dan niet weg zouden kunnen. Daarover valt donderdag het definitieve besluit. In dat geval schuift de operatie op naar zondag 15 maart. Als het dan ook niet zou lukken gaat de EOD pas na de zomer verder. Als er niet aan het projectiel wordt gewerkt, is er geen gevaar voor de omgeving.