Expert: buitenlandse inmenging via micro-influencers probleem

DEN HAAG (ANP) - Buitenlandse inmenging via zogeheten micro-influencers is ook een probleem in Nederland. NAVO-topfunctionaris James Appathurai waarschuwde dinsdag al dat veel landen hiermee te maken krijgen, en expert Jelle Postma bevestigt dat het ook hier speelt. Micro-influencers zijn relatief kleine influencers met enkele honderden tot een paar duizend volgers die soms onbewust, maar tegen betaling desinformatie verspreiden.

Appathurai benoemde het fenomeen dinsdag in een vergadering van het Europees Parlement over buitenlandse inmenging. Hij sprak van Russische inmenging via "influencers met 300 tot 5000 volgers", die vaak niet doorhebben dat ze voor een hogere macht aan het werk zijn. Jelle Postma, directeur van Justice for Prosperity Foundation, herkent dit, al zitten er volgens hem ook influencers tussen die wel degelijk vermoeden dat ze voor buitenlandse inmenging worden ingezet. "De vraag is altijd in hoeverre ze op de hoogte zijn", zegt hij.

Hoe groot het probleem in Nederland is, is moeilijk te zeggen omdat de geldstromen vaak complex zijn. Wel is duidelijk dat het een "groeiend probleem" is, zegt Postma, zeker omdat jongeren steeds vaker hun nieuws van sociale media halen. Dat de omvang van het probleem onduidelijk is, is volgens Postma zorgelijk.

Alertheid

Influencers verspreiden desinformatie in opdracht van een tussenpersoon. Vaak gaat het over "onderwerpen in de maatschappij die zich heel goed lenen voor polarisatie: vrouwenrechten, abortus, migranten, lhbtiq+", legt Postma uit. Zijn organisatie onderzoekt hoe buitenlandse actoren deze thema's gebruiken "om emoties en angst aan te wakkeren".

Postma pleit voor een Europese wet die influencers verplicht tot transparantie over betaalde posts. Ook hamert hij op het belang van alertheid. "Wat mensen moeten gaan realiseren, is dat we behoorlijk gemanipuleerd worden. We moeten onze naïviteit verliezen, met name beleidsmakers."

De AIVD onderzoekt "ongewenste beïnvloeding vanuit het buitenland", laat een woordvoerder van de inlichtingendienst desgevraagd weten. Daarbij kijken ze ook naar influencers. "De AIVD is er om nieuwe fenomenen in de samenleving te signaleren en boven water te krijgen", zegt ze over de vraag of Nederland alert is op inmenging van micro-influencers.