Fysiek zwaar werk kan voor overbelasting zorgen: hoe voorkom je dit?

Overbelasting is een groot probleem in branches waar mensen fysiek zwaar werk verrichten, zoals in de landbouw, bouw en logistiek. Door slim om te gaan met fysieke belasting, kunnen organisaties en werknemers veel klachten voorkomen.

Na werkstress is fysieke belasting arbeidsrisico nummer twee in Nederland. Drie op de tien Nederlanders verzuimen gemiddeld vanwege fysieke overbelasting. De verschillen zijn groot per branche, aldus zorgverzekeraar CZ. Als je kijkt naar sectoren als de bouw, industrie, landbouw, visserij of logistiek, is er sprake van bovengemiddeld veel last. Medewerkers in deze sectoren hebben te maken met zwaar en repeterend werk, moeten veel staan en/of lopen en hebben soms een ongezonde werkhouding. Hierdoor kunnen sneller fysieke klachten en blessures ontstaan.

Het gaat erom dat belasting niet tot overbelasting leidt en mensen langdurige klachten krijgen aan het bewegingsapparaat. Het vinden van de juiste balans is in de praktijk vaak een uitdaging. Allereerst hebben veel bedrijven te maken met vergrijzing en daarbij is het lastig om voor een gedragsverandering te zorgen. Toch zijn er wel mogelijkheden om op een slimme manier om te gaan met fysieke belasting en om je medewerkers zo optimaal mogelijk te ondersteunen.

Zo zijn er voldoende hulpmiddelen die het werk aanzienlijk lichter kunnen maken en ervoor zorgen dat mensen niet over de grenzen van hun eigen lichaam gaan, zoals steekwagens, palletwagens, gebruikte heftrucks en andere hulpmiddelen. Het gaat erom dat een werknemer zijn of haar lichaam spaart door gebruik te maken van de middelen die voorhanden zijn. Als dit consequent gebeurt, voorkom je gewrichten die slijten, pijnklachten en eventuele chronische klachten.

Fysieke klachten ontstaat niet alleen door (over)belasting op het werk, maar ook hoe een werknemer met die belasting omgaat. Als je iets moet tillen wat zwaar is, heeft dit uiteraard een impact op het lichaam. Maar ook de houding bij het tillen, duwen of trekken is belangrijk. Voor het lichaam is het ondersteunend om altijd met twee handen te werken, om rechtop te staan voor een voorwerp dat getild moet worden en altijd met een rechte rug iets te tillen. Bij langdurig tillen is het belangrijk dat er voldoende rustmomenten zijn. Met name bij duwen en tillen kan het gebruik van hulpmiddelen uitkomst bieden.

Ook het is het belangrijk dat medewerkers een goede conditie hebben en goed voor zichzelf zorgen. Zorg ervoor dat er mogelijkheden zijn om die conditie te ondersteunen. Het is belangrijk om twee a drie keer per week te sporten en regelmatig te wandelen. Het is goed om hier op jonge leeftijd mee te beginnen. Vanaf het dertigste levensjaar neemt de botmassa immers met één procent per jaar af. Ook de spiermassa neemt af vanaf die leeftijd.

Een van de meest voorkomende klachten bij fysieke belasting zijn rugklachten. Duwen, trekken en tillen zorgen voor een flinke belasting van het lichaam, met name van de rug. Ook de houding, het werktempo en voldoende rust nemen zijn van belang voor het al dan niet ontstaan van rugklachten. Werknemers hebben zelf veel invloed om eventuele overbelasting te voorkomen, zoals het zorgen van een goede basis conditie, het gebruik van hulpmiddelen en het spreiden van zware werkzaamheden.