Rabbi Binyomin Jacobs, opperrabbijn van Nederland, wijdt maandag op de Duitse oorlogsbegraafplaats in Ysselsteyn (Limburg) een gedenkteken in voor alle slachtoffers van de nationaalsocialistische vervolging in Nederland in de Tweede Wereldoorlog. Het is voor het eerst dat de Duitse Volksbund, verantwoordelijk voor het onderhoud van de graven, een gedenkteken voor slachtoffers opricht in een ander land. Het monument is ontworpen door een kunstenaar uit Berlijn.
De Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge is opgericht na de Eerste Wereldoorlog. De Volksbund beheert en onderhoudt alle Duitse oorlogsgraven en -begraafplaatsen in Duitsland en andere landen. In Ysselsteyn liggen 32.000 mensen begraven. Dat zijn vooral Duitse militairen, maar er liggen ook SS'ers, Nederlandse collaborateurs en vrijwilligers van de Wehrmacht.
Het gedenkteken, in het midden van de uitgestrekte begraafplaats, bestaat uit vijf zuilen van halftransparante stenen. Op vier zuilen staan de plaatsen genoemd waar opgepakte Nederlanders gevangen werden gezet: Scheveningen, Amersfoort, Vught en Westerbork. Op de vijfde zuil staat een herdenkingstekst, aldus een woordvoerder van de Duitse ambassade in Nederland. Het monument herdenkt naast de vervolgde groepen ook Nederlanders die als dwangarbeider in Duitsland moesten gaan werken.
De Volksbund ziet het gedenkteken als "een mijlpaal." "Het zichtbare herinneren aan alle groepen slachtoffers van de voormalige oorlogstegenstander te midden van de eigen graven is een uitdrukking van onze daadwerkelijke wil tot verzoening", zegt secretaris-generaal Dirk Backen van de bond. "Tegelijkertijd is het de verplichting voor een vreedzame toekomst. Ysselsteyn is een blauwdruk voor het gemeenschappelijke Europese herdenken in de 21e eeuw", vindt hij. Het gedenkteken past in de vernieuwing van de Duitse oorlogsbegraafplaats.