Nu het door de val van het kabinet onzeker is of er op korte termijn een spreidingswet komt voor asielzoekers, maken enkele gemeenten pas op de plaats met hun plannen voor opvang. Zo wil Beverwijk voorlopig geen asielzoekers opvangen en buurgemeente Velsen wil eerst met de gemeenteraad in gesprek over hoe nu verder.
"In Beverwijk kan pas een asielzoekerscentrum komen als de spreidingswet door de Eerste Kamer én door de Tweede Kamer is goedgekeurd. Als de spreidingswet wordt uitgesteld, betekent dit ook uitstel voor de opvang van asielzoekers in de gemeente Beverwijk", laat de gemeente weten.
De Noord-Hollandse gemeente had met buurgemeenten afgesproken de opvang van asielzoekers samen te verdelen. De regio Kennemerland zou in totaal iets meer dan 2100 opvangplekken zoeken, waarvan 160 in Beverwijk. De gemeenteraad van Beverwijk heeft ermee ingestemd, met de voorwaarde dat het plan pas wordt uitgevoerd als de spreidingswet zou ingaan. "Als gemeente willen wij graag duidelijkheid over hoe het Rijk wil omgaan met de asielkwestie en welke taak daarin ligt voor gemeenten, zodat wij daarnaar kunnen handelen", stelt Beverwijk.
Ook in Velsen stemde de gemeenteraad eerder in met onderzoek naar opvang voor de langere termijn, vanaf 2025, met het oog op de naderende spreidingswet. Nu het onzeker is of die wet er snel komt, wil het college in september met de raad bespreken hoe nu verder. Velsen rekende op zo'n 260 duurzame opvangplekken en keek onder meer naar locaties in Sandpoort-Zuid.
Het college benadrukt in een brief aan de raad het belangrijk te vinden een bijdrage te blijven leveren aan het oplossen van de opvangcrisis. "In Velsen doen we dat door onze invulling voor de middellange termijn: een klein zeecruiseschip voor 250-300 vluchtelingen aan de VOB-kade in Velsen-Noord." In augustus meert deze aan, nadat het grote zeecruiseschip dat er eerder lag op 1 juli is vertrokken. De 264 vluchtelingen die nog op het schip verbleven, hebben tijdelijk elders onderdak.
Het demissionaire kabinet werkte de afgelopen tijd, voor de val van de coalitie, aan de spreidingswet. In het voorstel stond onder meer dat gemeenten in geval van nood van bovenaf opdracht zouden kunnen krijgen om asielzoekers op te vangen. Dat moest voorkomen dat andere gemeenten overbelast zouden raken. Nu het kabinet is gevallen, wordt de spreidingswet mogelijk controversieel verklaard. Dat betekent dat de Tweede Kamer er tot aan de verkiezingen, de formatie en de komst van een nieuw kabinet niet meer over praat.
De gemeente Westerwolde laat opnieuw weten dat de spreidingswet sowieso "op korte termijn geen verlichting had gebracht" in Ter Apel. "Er zijn nog zoveel vraagtekens op dit vlak. We willen niet op de feiten vooruitlopen", laat een woordvoerster weten in reactie op de terughoudendheid van verschillende gemeenten. "Er is een bestuursovereenkomst en van staatssecretaris Eric van der Burg hebben we de toezegging dat er in Ter Apel niemand meer gedwongen buiten hoeft te slapen. Daar houden we hem aan."