Nu het kabinet is gevallen, loopt de wet om asielzoekers over het land te spreiden waarschijnlijk vertraging op. Gemeenten maken zich daar grote zorgen over.
"Uitstel van de wet is desastreus voor het oplossen van het asielvraagstuk", zegt burgemeester Hans Broekhuizen van de Overijsselse gemeente Twenterand. Volgens de CDA'er hebben gemeenten, asielstaatssecretaris Eric van der Burg en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in de afgelopen twee jaar geprobeerd de problemen in de opvang op te lossen. "Een deel van het verhaal was dat de regering met een werkbare wet zou komen. Die was er min of meer. De spreidingswet was niet perfect, maar iets is beter dan niets. Het gaf houvast, je weet waar je aan toe bent en wat je moet doen. Dat houvast wordt nu weggeslagen. Met verkiezingen, de formatie en een nieuw bewindspersoon zijn we zo 1,5 jaar verder."
Broekhuizen verwacht dat de meeste gemeenten hun opvangplannen wel doorzetten. "Gemeenten gaan het probleem oplossen, terwijl het kabinet en de Tweede Kamer niet thuisgeven. Dat is wrang, want het probleem is veroorzaakt door de landelijke politiek." Tegelijk zullen er ook gemeenten zijn die voorlopig niets doen, vreest Broekhuizen. "Gemeenten die sowieso niet genegen waren om veel te doen en wachtten op de wet, staan nu niet te trappelen om vrijwillig iets te gaan doen. Ik ben teleurgesteld in hoe het kabinet en de Kamer opereren. De oplossing komt niet uit Den Haag, maar van de gemeenten. Dat ik die conclusie moet trekken, is zeer spijtig."
Ook Almere is kritisch. Wethouder Froukje de Jonge (asiel) noemt uitstel van de wet jammer. "De huidige realiteit is dat problemen en oplossingen onevenwichtig verdeeld worden over Nederland. Almere vangt relatief veel vluchtelingen op. Doel van de spreidingswet is het eerlijker verdelen/spreiden van asielzoekers over het hele land. Nergens een oplossing voor bieden - dus de wet niet behandelen - is in dit geval geen oplossing."
Eindhoven noemt het mogelijke uitstel van de spreidingswet "zeer onwenselijk. De asielopgave blijft de aankomende jaren groot. Hoewel de spreidingswet niet perfect is, helpt deze bij sommige gemeenten als stok achter de deur."
Rhenen zegt dat uitstel van de spreidingswet niet goed zou zijn, "aangezien er dan wederom op basis van vrijwilligheid asielzoekers moeten worden gehuisvest. Gebleken is dat dit tot veel discussies leidt en dat er onvoldoende plekken zijn." Volgens Hilversum "zou uitstel erg jammer zijn aangezien gemeenten duidelijkheid nodig hebben". Veenendaal noemt de wet noodzakelijk, en uitstel zou daarom "zeer onwenselijk" zijn, en voor De Fryske Marren zou uitstel "een kwalijke zaak" zijn.