Geschrokken Weerwind in actie om onveiligheid vrouwengevangenis

Minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) neemt maatregelen om grensoverschrijdend gedrag in vrouwengevangenissen tegen te gaan. Aanleiding daarvoor is een vernietigend rapport van de Inspectie Justitie en Veiligheid over de gevangenis in Nieuwersluis, waarin staat dat het personeel grensoverschrijdend gedrag vertoont naar gedetineerde vrouwen. Weerwind zegt dat hij "zich kapotgeschrokken is" toen hij het rapport las. "Dit gaat in tegen alles waar ik voor sta", zegt hij in een eerste reactie op het rapport.

"Ik sta voor een humaan detentiebeleid en wil ook dat het gevangenispersoneel een veilige werkomgeving heeft. Die aspecten zijn met voeten getreden", zegt Weerwind.

Hij benadrukt dat dit niet mag gebeuren in de Nederlandse gevangenissen. De minister neemt alle aanbevelingen over die de inspectie doet. Een daarvan is dat er een contactfunctionaris komt, waar een gedetineerde bij niet-integer gedrag zijn of haar verhaal kwijt kan.

Weerwind kijkt daarbij niet alleen naar Nieuwersluis, maar naar alle vrouwelijke gevangenissen en naar alle penitentiaire inrichtingen in het land. "Wat gebeurt er, hoe gebeurt het daar en hoe kunnen we zorgen voor een humaan detentiebeleid en een veilige werkomgeving voor gevangenispersoneel." Het verbeterproces gaat hij op de voet volgen. "Dit is te belangrijk."

Hij kan niet garanderen dat de vrouwen nu veilig zijn. "Als ik 100 procent veiligheid ga uitspreken, dan ga ik iets zeggen wat ik eerst moet zien, in zijn totaliteit. Daarom werk ik er nu concreet aan, met de gedetineerden, maar ook met het gevangenispersoneel en de directie van de DJI." Volgens de bewindsman is het personeel en de directie van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) "doordrongen van de ernst van deze zaak. Iedereen wil een veilig detentieklimaat."

Op basis van het onderzoek kan Weerwind geen nieuwe daders aanwijzen. Op de vraag of daar wel onderzoek naar wordt gedaan, wijst Weerwind op een cultuur waar "een zekere zwijgcultuur" heerst. Die wil hij doorbreken. Op het moment dat er nog meer ontoelaatbare zaken naar voren komen, zal hij daar onderzoek naar doen en indien nodig strafrechtelijk laten vervolgen.

In juni 2022 is een medewerker opgepakt die werd beschuldigd van seksueel misbruik binnen de gevangenis. Dat was voor de Inspectie aanleiding om een onderzoek te starten. Dat werd later verbreed nadat nog meer signalen binnenkwamen van wangedrag.