Groot deel Kamer wil breed onderzoek naar aanhoudende oversterfte

Een groot deel van de Tweede Kamer wil dat er een groot, samenhangend onderzoek wordt uitgevoerd naar de oorzaken van de oversterfte in Nederland sinds 2020. Al vier jaar op rij zijn meer mensen dan verwacht overleden. Een motie van NSC wordt op voorhand gesteund door PVV, BBB, SGP en SP. De motie is door demissionair minister Pia Dijkstra (Medisch Zorg) ontraden. Ze wil eerst de vele lopende onderzoeken naar de oversterfte in de jaren 2020 en 2021 afwachten. Die worden rond de zomer verwacht.

Volgens NSC-Kamerlid Agnes Joseph zijn de afgelopen vier jaar 14.000 mensen meer per jaar overleden dan vooraf verwacht. Aanvankelijk bleek corona de belangrijkste oorzaak van de oversterfte, maar er is nog steeds sprake van oversterfte. "Er is blijkbaar meer aan de hand. Dit duidt mogelijk op dieperliggende problemen in de volksgezondheid. Dit kunnen we niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Er is grondig onderzoek nodig", zei Joseph in het Kamerdebat hierover.

NSC wil onder meer weten wat de oorzaken van die oversterfte zijn waarbij verder moet worden gekeken naar sterfte door corona en door uitgestelde zorg. Veel mensen gingen tijdens de coronapandemie niet naar de huisarts of het ziekenhuis, maar pas later. Joseph wil ook dat wordt gekeken naar de invloed van de veranderende bevolkingssamenstelling en naar de kwaliteit van voedsel, water en lucht. In het onderzoek moeten daarnaast ook de jaren 2022 en 2023 worden meegenomen.

Minister Dijkstra vindt het net zoals de Kamer belangrijk om te weten waardoor die oversterfte wordt veroorzaakt, zoals de oversterfte tijdens de coronacrisis van 2020 en 2021. "Hier kunnen we van leren bij een volgende pandemie." Momenteel lopen twintig onderzoeken naar de oversterfte in die twee jaar, en die worden allemaal rond de zomer afgerond. Daar wil ze op wachten.

De minister wil nu nog geen nieuw, breed en samenhangend onderzoek opstarten. Niet alleen om vertraging te voorkomen, maar ook omdat ze verwacht dat de nu lopende onderzoeken aanknopingspunten zullen opleveren voor eventueel vervolgonderzoek. Wel wil ze alvast de onafhankelijke begeleidingscommissie vragen haar te adviseren over een vervolgonderzoek. Die commissie begeleidt de nu lopende onderzoeken.

NSC en de voorstanders van een breed onderzoek willen daar niet op wachten. Samen hebben ze 72 zetels. Voor een meerderheid in de Kamer zijn 76 zetels nodig. Op 27 februari wordt over de motie gestemd.