Halsema: fouten in voorbereiding gerichte wapencontroles

In de briefing van politieagenten over de gerichte wapencontroles in stadsdeel Amsterdam-West stonden onjuistheden, wat geleid heeft tot fouten tijdens de fouilleeracties. Dat schrijft burgemeester Femke Halsema maandag in een raadsbrief. De proef met gerichte wapencontroles werd halverwege november stopgezet, omdat de politie onder meer onterecht preventief fouilleerde in een jongerencentrum.

De burgemeester baseert zich op het feitenonderzoek, waarin staat dat op 10 en 11 november de politie in West fouilleeracties heeft uitgevoerd op meerdere locaties buiten de aangewezen veiligheidsgebieden. Ook zijn er mensen in panden en alle inzittenden van een GVB-bus gefouilleerd. Die controles hadden "gewoonweg niet mogen plaatsvinden", aldus Halsema. Dat het toch gebeurd is, komt door onjuistheden in de briefing voor de agenten die de proef zouden uitvoeren in West.

Zo werden in de briefing enkele locaties genoemd die buiten de aangewezen veiligheidsgebieden lagen, waaronder de locatie waar het jongerencentrum lag. Volgens Halsema kwam dat door "een menselijk fout". Ook werd in de briefing een onjuist voorbeeld genoemd, namelijk het controleren van iedereen in een horecagelegenheid. "Hiermee is bij de uitvoerders logischerwijs de suggestie gewekt dat controles in voor publiek toegankelijke gebouwen, mits iedereen gecontroleerd wordt, tot de mogelijkheden behoorden". Halsema benadrukt dat het inpandig controleren juist niet in lijn ligt met wat de driehoek (gemeente, politie en Openbaar Ministerie) voor ogen had bij de proef.

"Daarnaast is bij de uitvoering ten onrechte de veronderstelling ontstaan dat de controles met name gericht zouden moeten zijn op jongeren. Dit is bijvoorbeeld ook opgenomen in een flyer die is uitgedeeld aan de wijkteams", aldus Halsema. Ook concludeert het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR), dat als externe partij observeerde tijdens de proef, dat jongeren tussen de 25 en 30 jaar onevenredig vaak werden geselecteerd voor een wapencontrole. Verder staat in het feitenonderzoek dat er geen sprake was van etnisch profileren. "De onderzoekers hebben niet gevonden dat niet-witte mensen en mannen onevenredig vaak werden geselecteerd voor een wapencontrole", aldus Halsema.

De burgemeester laat weten dat de politie en gemeente hebben gesproken met de mensen die tijdens controles onbevoegd zijn gefouilleerd, waarbij de politie "excuses heeft aangeboden".

De eerdere wapencontroles in de stadsdelen Zuid, Zuidoost en Noord zijn wel volgens de bestuurlijke afspraken verlopen. In totaal zijn er bij de proef tien fouilleeracties uitgevoerd, waarbij 1211 mensen zijn gefouilleerd. Daarbij zijn 23 wapens gevonden.