Hamer: formatie zit vast, partijen moeten zelf doorbraak forceren

De formatie bevindt zich in een politieke impasse. Partijen krijgen nog enkele dagen om zelf tot een selectie van formerende partijen te komen. Dat zei informateur Mariëtte Hamer vrijdag na overleg met de leiders van zes politieke partijen. Het inhoudelijke deel van haar opdracht is zo goed als klaar, maar het is nog niet gelukt om een groep partijen te vinden die samen verder wil, zo zei ze. Ze heeft de partijen gevraagd om dit weekend "tot een doorbraak" te komen. "Dat zullen ze echt samen met elkaar moeten doen."

Zaterdag en zondag moeten de leiders van VVD, D66, CDA, PvdA, GroenLinks en de ChristenUnie vooral veel met elkaar bellen, opperde Hamer. "Ze moeten in het weekend hun knopen tellen. "Ze wil niet zeggen wie daarbij het voortouw moet nemen of welke partij zo'n kentering moet forceren. Hamer hoopt overigens op een "normale doorbraak, zoals we dat gewend zijn", waarbij partijen zelf tot een logische combinatie komen, aan de hand van inhoudelijke punten. Maandag komen de zes partijen waarom het gaat weer langs voor individuele gesprekken met Hamer.

De informateur zat vrijdagmiddag om de tafel met de leiders van die zes partijen. "Ik had gehoopt dat het sneller ging", zei ze na afloop. "Uit deze partijen zou een goede coalitie kunnen komen." Plannen voor herstel en de transitie na de coronacrisis zijn volgens haar inmiddels al vastgesteld, maar het lukt niet om de partijen zover te krijgen dat ze samen een kabinet willen vormen. "Je blijft toch steken op de wie-met-wie, en de combinaties leiden niet tot een meerderheid", aldus de informateur. Al die partijen hebben eisen gesteld die vooralsnog onverenigbaar zijn gebleken.

Zo wil VVD niet zonder CDA en D66. D66 wil het liefst met twee linkse partijen, maar dat willen VVD en CDA niet. Die twee linkse partijen, GroenLinks en PvdA, laten elkaar ook niet los. De ChristenUnie is populair bij VVD en CDA, maar D66 ziet die samenwerking weer niet zitten.

Volgens Hamer zijn er wel oplossingen voor de impasse denkbaar, maar moeten de partijen daar zelf uit zien te komen. Wat Hamer gaat doen als het niet lukt om dit weekend een doorbraak te bewerkstelligen, wilde ze niet zeggen. "Ik heb altijd geleerd dat als je wilt dat het op plan A uitkomt, je niet over B en C moet praten." Het is volgens haar te vroeg om te zeggen dat de formatie is mislukt. Zelf doet ze ook geen stap terug, zegt de informateur.