Harbers weg om misdaadcijfers asielzoekers

Staatssecretaris Mark Harbers (Asiel) treedt af. Hij vindt dat hij niet kan aanblijven nu ernstige misdrijven zijn weggelaten in cijfers bij het informeren van de Tweede Kamer over criminaliteit onder asielzoekers.

De Kamer is niet goed geïnformeerd, erkent de bewindsman van VVD-huize. Hij houdt vol dat van boze opzet geen sprake was, maar wil wel "de volle verantwoordelijkheid" nemen voor de gemaakte fouten.

Harbers rekent zichzelf aan dat hij niet heeft gevraagd wat er onder de verhullende noemer 'overig' was geschaard vóór de misdaadcijfers naar de Kamer werden gestuurd. Dat liet hij na, en zette persoonlijk zijn handtekening. Toen aan het licht kwam dat daaronder ernstige misdrijven vielen, had hij moeten doorvragen of dat bekend was en daar bewust voor was gekozen.

Dat bleek naderhand zo te zijn: diverse ambtenaren waarschuwden dat de indeling met het kopje 'overig' "bezwaarlijk zou zijn en tot verwarring en terechte vragen" zou kunnen leiden. Maar die waarschuwingen zijn in de wind geslagen en bereikten niet het bureau van Harbers, zo vertelde hij. En dat terwijl er genoeg reden was om de gekozen categorisering te betwijfelen. Daardoor onzichtbaar geworden vergrijpen waren eerder wel met naam en toenaam aan de Kamer gemeld.

De staatssecretaris tilt des te zwaarder aan de gemaakte fouten omdat wangedrag door asielzoekers "het belangrijkste en grootste probleem in mijn portefeuille" is. Dan "moeten de feiten op z'n minst inzichtelijk zijn", zei hij, en juist daar schortte het aan.

Harbers sprak al voor hij in de Kamer tekst en uitleg gaf, de verwachting uit dat het debat zijn laatste zou zijn als staatssecretaris. Maar hij wilde eerst graag rekenschap afleggen. Dat deed hij kalm en uiterlijk onbewogen. Kamervoorzitter Khadija Arib sprak na Harbers' laatste woorden van een "pijnlijk moment", maar dankte hem ook dat hij zijn conclusies pas na het debat uitsprak.

Hoe het ook is misgegaan op zijn ministerie, van "een cultuur van toedekken" is geen sprake, houdt Harbers vol. De "politieke antenne" van zijn ambtenaren ging volgens hem tijdens het proces verloren. Maar de afgelopen jaren was juist die verbeterd.

Het kabinet verliest met Harbers opnieuw een VVD-bewindsman. Minister van Buitenlandse Zaken Halbe Zijlstra ging hem voor.