Harde verwijten, geen nieuwe inzichten in 'links-rechts' tv-debat

De kopstukken van VVD, PvdA en GroenLinks zijn elkaar tijdens het vooraf veelbesproken televisiedebat onder leiding van Jeroen Pauw in de haren gevlogen over gevoelige thema’s als armoede, wonen, immigratie, stikstof en klimaat. Het regende harde verwijten over en weer, maar doordat de partijen vooral bekende standpunten uitwisselden zal het de meeste kiezers weinig nieuwe inzichten hebben opgeleverd.

PvdA-leider Attje Kuiken viel VVD-voorman Mark Rutte direct hard aan op zijn eerste reactie op het kritische enquêterapport over de gaswinning in Groningen. De premier kreeg daarnaast stevige verwijten naar zijn hoofd over de aanpak van de stikstofcrisis, die zich onder zijn leiding al bijna vier jaar voortsleept. Rutte duikt al jaren weg voor problemen en geeft anderen de schuld, aldus Kuiken, Zij noemde dat "een Ruttiaanse knoop".

Rutte wierp de linkse partijen op zijn beurt voor de voeten dat zij het bedrijfsleven maar ook "hele gewone mensen" willen opzadelen met lastenverzwaringen om hun dure plannen voor bijvoorbeeld onderwijs, zorg en openbaar vervoer te betalen. Hij noemde in dat verband de hypotheekrenteaftrek, die de kabinetten onder zijn leiding overigens al jaren stapsgewijs aan het afbouwen zijn, en het voorstel van PvdA en GroenLinks om bedrijfswinsten en grote vermogens zwaarder te belasten.

VVD-lijsttrekker voor de Eerste Kamer Edith Schippers wilde aanvankelijk niet zeggen of zij achter het kabinetsdoel staat om de stikstofuitstoot in 2030 te hebben gehalveerd. Zij deed een vraag daarover af als "gezeur over jaartallen". Maar de afspraken uit het coalitieakkoord staan nog steeds, erkende Schippers uiteindelijk. Wel benadrukte zij niet te geloven in dwang, wel in "samenwerking" en "innovaties" om het doel te halen.

"Linksom of rechtsom" was het overkoepelende thema van het debat. Zowel de VVD als de combinatie PvdA en GroenLinks hoopt later dit voorjaar de grootste fractie te gaan vormen in de Eerste Kamer. Van een tweestrijd is evenwel geen sprake, al is het maar omdat volgens de jongste peilingen ook BBB kans maakt de grootste te worden. Maar andere partijen waren niet voor het debat uitgenodigd. Daar kreeg omroep BNNVARA de afgelopen weken veel kritiek op.