Hof doet uitspraak in fipronilzaak kippenboeren tegen staat

Zo'n honderd kippenboeren krijgen dinsdag van het gerechtshof in Den Haag te horen of de overheid ze een schadevergoeding moet betalen. Ze hebben samen met brancheorganisatie LTO de staat aangeklaagd, omdat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) volgens hen heeft gefaald en onrechtmatig heeft gehandeld in de fipronilaffaire van 2017.

In de zomer van dat jaar bleken veel eieren van Nederlandse kippen een kleine hoeveelheid van de verboden chemische stof fipronil te bevatten. Miljoenen eieren moesten worden vernietigd. Toen duidelijk werd dat fipronil lange tijd in een kip bleef zitten, en daardoor ook in de eieren, zagen bijna 200 pluimveehouders zich genoodzaakt hun dieren te laten afmaken. De sector werd in een diepe crisis gestort.

Nederland was wekenlang in de ban van de affaire. De verboden stof was in kippen terechtgekomen via een middel dat de Barneveldse bedrijven ChickFriend en ChickClean op grote schaal in stallen hadden gespoten om bloedluis te bestrijden. Het middel bleek uiterst effectief tegen de veelvoorkomende parasiet, maar de luizenbestrijders vertelden hun klanten niet waardoor dat kwam. Fipronil is in hoge concentraties schadelijk voor de gezondheid en daarom streng verboden in de pluimveesector.

De eisers in de zaak menen dat de NVWA veel eerder had moeten ingrijpen en de sector had moeten waarschuwen. Al eind 2016 had de instantie signalen gekregen over de illegale praktijken. Bij de rechtbank kregen de kippenboeren nul op het rekest. De rechter oordeelde dat het onder hun eigen verantwoordelijkheid viel om zich te informeren over middelen die in hun stallen werden gebruikt. De pluimveehouders gingen in beroep.

Rond het fipronilschandaal spelen diverse rechtszaken. De rechtbank in Arnhem heeft vorig jaar al in een civiele zaak bepaald dat de bloedluisbestrijders aansprakelijk zijn. De rechtbank achtte bewezen dat ze wisten dat hun middel fipronil bevatte. Vier jaar nadat de eerste signalen binnenkwamen, is maandag ook de strafzaak tegen de twee eigenaren van ChickFriend en ChickClean begonnen. Mathijs IJ. en Martin van de B. worden ervan verdacht dat ze de volksgezondheid in gevaar hebben gebracht. Hun advocaat betwist dat.