Hoger onderwijs bevriest banden met Rusland en Belarus

De universiteiten, hogescholen, academische ziekenhuizen en onderzoeksinstellingen zetten alle samenwerkingsverbanden met collega's in Rusland en Belarus voorlopig stil. Ze maken geen geld meer over, delen geen gegevens en beginnen geen nieuwe projecten. Aanleiding is de Russische invasie in Oekraïne.

Russische en Belarussische studenten, docenten en onderzoekers die nu in Nederland zijn, mogen hier wel blijven. Als ze in financiële problemen komen doordat ze niet meer bij hun bankrekening komen, kunnen ze geld krijgen.

Het bevriezen van de banden is vrijdag bekendgemaakt door Universiteiten van Nederland, de Vereniging Hogescholen, de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW), de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) en De Jonge Akademie. Ze noemen de Russische invasie, die wordt gesteund door Belarus, "een rechtstreekse aanval op vrijheid en democratie, de fundamentele waarden waarop academische vrijheid en samenwerking zijn gebaseerd".

Minister Robbert Dijkgraaf (Onderwijs) deed vrijdag een "dringende oproep" aan de universiteiten om hun samenwerking met Russische en Belarussische instellingen voorlopig te staken. Wel vindt hij het een goed idee om informele contacten te onderhouden met Russische en Belarussische studenten en onderzoekers. "Deze contacten vormen op een later moment de basis om de onderwijs- en wetenschappelijke betrekkingen weer te normaliseren."

Volgens de instellingen studeren er momenteel 1653 Russische studenten en enkele Belarussen in Nederland. Dijkgraaf schrijft dat zij niet het slachtoffer mogen worden van de situatie in Oekraïne. Voor hen trekt de minister voor nu een miljoen euro uit en later mogelijk meer. Dat geld is bedoeld voor studenten en onderzoekers die door bijvoorbeeld de sancties tegen Russische banken niet meer bij hun geld kunnen. Voor zover het ministerie van Onderwijs weet, staat geen van de hier aanwezige studenten of onderzoekers zelf op een sanctielijst, aldus een woordvoerder.

Ongeveer negenhonderd studenten en enkele honderden medewerkers uit Oekraïne zijn momenteel in Nederland. De instellingen beginnen een coördinatiepunt om ze op te vangen.