Inspectie: GGD'en en labs niet klaar voor tweede golf coronavirus

Het Nederlandse testsysteem voor het coronavirus is nog niet klaar voor een mogelijke tweede golf. De testcapaciteit moet verder omhoog, constateert de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) na onderzoek in alle 25 GGD-regio's. De inspectie noemt de uitbreiding die nog nodig is een "enorme opgave" voor de betrokken GGD'en en laboratoria.

Het onderzoek is uitgevoerd in juli en augustus. In die laatste maand was de keten van aanmelding, afname, laboratoriumanalyse en bron- en contactonderzoek "op orde", concludeert de inspectie. Toen lag het aantal besmettingen echter lager dan nu.

De GGD'en en laboratoria kunnen de knelpunten niet alleen oplossen, aldus de inspectie, die waarschuwt dat het systeem "spaak loopt" als ook mensen die geen klachten hebben zich laten testen. Daarnaast vindt de IGJ het problematisch voor het bron- en contactonderzoek als mensen veel nauwe contacten hebben onderhouden. Medewerking van het publiek is dus hard nodig.

Voor de komende maanden voorziet de overheid een forse stijging van de vraag naar testen. Symptomen van corona komen immers overeen met die van een gewone verkoudheid. Vorige week lieten 195.545 mensen zich testen, gemiddeld bijna 28.000 per dag. In het inspectierapport staat de verwachting dat in november bijna het dubbele aantal nodig zal zijn: 55.000 testen per dag. In december stijgt dat verder naar 70.000 en in februari 2021 wordt rekening gehouden met een dagelijks aantal van 85.000.

Eerdere berekeningen over de toenemende vraag "komen niet overeen met de realiteit", schrijft de inspectie bovendien.

De IGJ peilde ook laboratoria die de testen analyseren. Zij maken zich zorgen en signaleren knelpunten "op alle vlakken", van genoeg goed personeel tot een gebrek aan materialen, apparatuur en ruimte. Ze willen voorkomen dat hun reguliere werk opnieuw stilvalt, zoals afgelopen voorjaar.

De inspectie heeft overigens "grote waardering voor de manier waarop de GGD’en het testen en het bron- en contactonderzoek in korte tijd hebben opgezet". Ze hebben bijvoorbeeld veel geïnvesteerd in het opleiden van medewerkers.

Toch gaat niet alles goed. Zo moet er meer aandacht komen voor de "fysieke belasting en emotionele ondersteuning van medewerkers". Ook blijkt het afnemen van testen lang niet altijd volgens de regels te verlopen. GGD'en hebben eigen protocollen, die vaak afwijken van de RIVM-richtlijnen. Bij bijna de helft van de GGD'en zag de IGJ verbeterpunten.

De IGJ adviseert de landelijke richtlijnen aan te vullen en weinig ruimte open te laten voor interpretatie. "Heb hierbij aandacht voor de omgang met persoonlijke beschermingsmiddelen, scheiding schoon/vuil en het afvoeren van afval."