Inspectie: onvoldoende passende hulp in gesloten jeugdzorg

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) maakt zich zorgen dat in de gesloten jeugdzorg (JeugdzorgPlus) onvoldoende passende hulp wordt geboden. Het duurt vaak te lang voordat een jongere behandeling krijgt. Juist jongeren die zijn opgenomen in de gesloten jeugdzorg moeten zonder vertraging passende hulp krijgen. Dit staat in de publicatie 'Onvoldoende passende hulp in de JeugdzorgPlus'.

De IGJ bezocht afgelopen najaar alle vijftien locaties voor gesloten jeugdzorg. Hier worden kwetsbare jeugdigen geplaatst met complexe problemen die intensieve en soms gedwongen jeugdhulp nodig hebben. Landelijk is afgesproken dat de gesloten jeugdzorg moet veranderen. Daarom worden de zogeheten JeugdzorgPlus-locaties in hoog tempo om- en afgebouwd.

De IGJ ziet dat in vrijwel alle JeugdzorgPlus-locaties het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen is verminderd. Het lukt medewerkers steeds beter om geweld of ruzie te voorkomen en alternatieven te gebruiken als de spanning bij een jeugdige oploopt. Bij een aantal instellingen worden toch nog vaak vrijheidsbeperkende maatregelen ingezet als de mogelijkheid voor een alternatieve aanpak ontbreekt. De inspectie vindt dat "niet acceptabel".

Jeugdzorg Nederland wijst ook naar overheden. "De JeugdzorgPlus-aanbieders gaan aan de slag met het indringende signaal dat de inspectie afgeeft, maar het is cruciaal dat rijk en gemeenten ook hun bijdrage leveren aan passende zorg voor de meest kwetsbare jongeren. Zij bepalen tenslotte de spelregels en gaan over het geld", stelt de brancheorganisatie in een reactie.

Uit de afgelegde bezoeken blijkt dat jeugdigen soms maanden wachten op behandeling en therapie. Het bieden van passend onderwijs en een dagprogramma moet worden verbeterd, vindt de inspectie. Niet op alle locaties verloopt deze samenwerking even goed.

Er zijn volgens de IGJ veel jongeren met verslavingsproblematiek in de JeugdzorgPlus, zonder passend behandelaanbod. Overal zijn zzp'ers nodig om de personele bezetting op orde te houden. Zij zijn niet altijd hetzelfde geschoold als het vaste personeel.

Alle aanbieders van gesloten jeugdzorg hebben het financieel zwaar, ziet de inspectie. Niet overal hebben gemeenten gekozen welke locaties blijven voortbestaan. Onduidelijkheid hierover leidt ertoe dat niet wordt geïnvesteerd in personeel, innovatie of om kleinschaliger te werken.

De inspectie heeft alle locaties gevraagd een verbeterplan te maken op de punten waar ze niet aan voldoen.