Inspectie: politie niet adequaat bij KOZP-demonstratie Staphorst

De politie heeft vorig jaar tijdens de demonstratie van Kick Out Zwarte Piet in Staphorst niet doortastend en adequaat opgetreden. Ze had moeten ingrijpen en demonstranten en waarnemers van Amnesty International meer moeten beschermen toen zij door relschoppers werden belaagd. Dit oordeelt de Inspectie Justitie en Veiligheid na onderzoek naar het politieoptreden rond de ongeregeldheden.

"Tijdens de voorbereiding heeft de politie de ernst van de risico's verkeerd ingeschat", schrijven de onderzoekers in het donderdag gepubliceerde rapport over het politieoptreden.

Op 19 november vorig jaar kwamen leden van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) naar Staphorst om te demonstreren tegen de deelname van zwarte pieten aan de intocht. Amnesty International stuurde waarnemers mee. Bij de afslag Staphorst van de A28 stonden tegendemonstranten KOZP op te wachten. Dat leidde tot ernstige ongeregeldheden en veel geweld van de kant van de tegendemonstranten, van wie er vier worden vervolgd door het Openbaar Ministerie.

Uit het onderzoek van de Inspectie JenV blijkt dat de politie tijdens de voorbereidingen wel rekening hield met wegblokkades van relschoppers, maar is niet uitgewerkt hoe zij daar concreet tegen zou optreden. De voorbereidingen waren niet volledig genoeg en sloten niet goed aan op de beschikbare informatie, schrijven de onderzoekers.

De politie bleek niet in staat om effectief in te grijpen toen op de dag van de demonstratie dingen anders liepen dan gepland, zoals het vervoer van de demonstranten. Toen twee wagens van demonstranten van de uitgestippelde route raakten en op de afrit van de A28 werden bekogeld en vernield, stonden daar veel te weinig agenten doordat de mobiele eenheid op een wegblokkade stuitte.

Als de politie dan besluit de colonne met demonstranten te laten stoppen bij een tankstation in Meppel, worden de demonstranten snel gevonden door de relschoppers. De politie deelt KOZP mee dat ze de locatie moet verlaten en rijdt vervolgens zelf weg "omdat zij de situatie als te dreigend ervaart". De bus wordt vervolgens klemgereden. De politie had volgens de Inspectie JenV moeten ingrijpen en de demonstranten moeten beschermen. "Ze was niet goed voorbereid op de situatie zoals die uiteindelijk is ontstaan waardoor zij de demonstranten onvoldoende heeft beschermd tegen het geweld van relschoppers."

In de aanbevelingen staat dat de politie tijdens de voorbereidingen van demonstraties de mogelijke risico's meer uitwerkt en agenten weten hoe ze daarop moeten reageren. Dit jaar is er geen sinterklaasintocht in Staphorst.