Jetten wil stroomverbruik overdag omlaag brengen

Minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) laat onderzoeken hoe in Nederland overdag meer kan worden bespaard op het stroomverbruik. Ook minder verlichting langs de wegen 's avonds is een optie, zolang de verkeersveiligheid niet wordt bedreigd, zei hij na afloop van een extra beraad met zijn EU-collega's over de elektriciteitsprijzen. De overheid zelf moet eveneens op elektriciteit besparen en tijdens het weekend minder lichten in de kantoren op ministeries en bijvoorbeeld het Binnenhof laten branden, erkende hij. En slimmer omgaan met verlichting van monumenten.

De ministers werden het erover eens dat er minder stroom moet worden verbruikt in Europa en spraken onder meer af dat de lidstaten meer zullen besparen. Zo komt er een verplichting om tijdens de piekuren 5 procent minder te verbruiken. "Voor Nederland levert dat echter niet zoveel op", aldus Jetten. Besparingswinst valt volgens hem vooral over de hele dag te boeken. Nederland en enkele andere lidstaten in een vergelijkbare situatie mogen de regel volgens hem met enige flexibiliteit gaan toepassen. Nederland wil vrijwillig 10 procent minder elektriciteit verbruiken.

Jetten zegt binnenkort met een volgende publiekscampagne te komen. "De focus lag eerst op gasbesparing. Voor gas halen we de doelen al ruimschoots. Maar op elektriciteitsbesparing zal Nederland nog echt wel een paar stappen harder moeten zetten om aan de Europese afspraken te voldoen", zei de D66'er. "Als we minder stroom verbruiken gaat de prijs omlaag. Het is de snelste manier."

Ook de energieproducenten krijgen te maken met maatregelen om hun klanten te helpen de energierekening te betalen. Producenten die met wind, zon of andere relatief goedkope bronnen hun stroom opwekken, mogen nog maar 180 euro per megawattuur zelf houden. De rest moeten ze afdragen. Voor Nederland zal dit volgens Jetten op de korte termijn "geen enorme opbrengst zijn, een paar honderd miljoen euro". Het is bovendien een lastig uitvoerbare maatregel.

Jetten ziet meer heil in een andere deal tussen de 27 EU-landen, namelijk een "solidariteitsheffing" voor fossiele energiebedrijven (gas, kolen, olie) om kwetsbare huishoudens en kleine bedrijven te helpen met het betalen van de elektriciteitsrekening. "De grote klapper zit hem echt in het afromen van overwinsten in de fossiele industrie", aldus Jetten.

Het kabinet heeft al besloten per 1 januari de mijnbouwheffingen die olie- en gasbedrijven betalen te verhogen. Dat levert het kabinet in 2023 en 2024 samen 2,8 miljard euro op. Het geld wordt gebruikt om huishoudens te helpen de energierekeningen te betalen. In Brussel zei Jetten te zullen kijken of nog meer van deze maatregelen mogelijk zijn.