Jurist: Nederland riskeert serieuze boetes voor omgang met natuur

De manier waarop overheden in Nederland omgaan met de natuur kan leiden tot fikse boetes van de Europese Commissie, zo waarschuwt natuurrechtdeskundige Sander Kole van de Open Universiteit. De provincie Limburg wil kijken of het fokprogramma van de korenwolf nog wel "haalbaar en betaalbaar" is en Gelderland zoekt naar manieren om op te kunnen treden tegen de wolf. Volgens Kole verslechteren dit soort acties de toch al beschadigde reputatie van Nederland in Europa.

De korenwolf (wilde hamster) komt in Limburg voor. Om de bedreigde diersoort te beschermen voert de provincie een fokprogramma uit. De Limburgse gedeputeerde Léon Faassen (BBB) meldde onlangs in De Limburger dat hij daar kritisch naar wil kijken. "Het beschermen van natuur is voor ons een kerntaak" legt hij ook tegenover het ANP uit. Die taak uitvoeren kan alleen als er geld gaat naar "de juiste programma’s die ook in de toekomst haalbaar en betaalbaar zijn."

Maar stoppen met het fokprogramma omdat de kosten te hoog worden kan niet zomaar, aldus Kole. Nederland moet voldoen aan internationale afspraken voor soortenbescherming, de zogenoemde habitatrichtlijn. "Je kunt zo'n programma alleen op ecologische gronden stopzetten, dat wil zeggen: je moet kunnen aantonen dat je er alles aan gedaan hebt om de soort in Nederland te houden. Als je nu over geld begint en dan een verzoek tot stoppen doet, dat werkt niet."

De kans dat de Europese Commissie zich hierin streng opstelt, acht Kole namelijk groot. Nederland kreeg eerder juist extra ruimte van de EU om problemen met stikstof en mest op te lossen. "Maar die problemen zijn niet opgelost. Omdat we het op die thema's laten afweten, hoef je niet op welwillendheid te rekenen rond de korenwolf en de wolf." Nederland is als lidstaat verantwoordelijk voor het naleven van de richtlijnen en moet provincies erop aanspreken als ze zich niet aan de regels houden. Ook kunnen natuurorganisaties en burgers naar de rechter stappen. Tegelijkertijd kan de Europese Commissie een lidstaat zelf wijzen op het risico van een boete door het gedrag van een provincie. Kole acht het waarschijnlijk dat Europa nu al scherp meekijkt naar wat er in onder meer Limburg en Gelderland gebeurt.

Te lichtzinnig omspringen met afspraken rond de korenwolf en de wolf kan Nederland volgens Kole een "serieuze boete" uit Europa opleveren. Daar gelden geen vaste bedragen voor. "De redenatie is: het bedrag moet hoog genoeg zijn om te zorgen dat een lidstaat zich aan de regels gaat houden."