Kabinet aan XR-actievoerders: demonstreer op plek waar het mag

Het kabinet wil dat actievoerders van Extinction Rebellion ergens gaan demonstreren waar dat is toegestaan. De actiegroep wil vanaf zaterdag elke dag de snelweg A12 bezetten. "Heel erg jammer", zegt justitieminister Dilan Yeşilgöz. Er zijn volgens haar "maar een paar regels" waar demonstranten zich aan moeten houden.

"Dat is in ieder geval dat burgemeester, politie en Openbaar Ministerie beoordelen of het op die plek kan", aldus de bewindsvrouw. Het demonstratierecht is iets "wat we moeten blijven koesteren en beschermen", maar op deze manier zijn veel politiemensen bezig met de demonstratie. Dit terwijl agenten zich ook met belangrijkere zaken kunnen bezighouden, aldus Yeşilgöz, zoals "boeven vangen".

De klimaatdemonstranten willen dat het kabinet stopt met het verstrekken van fossiele subsidies. Het gaat hier om directe of indirecte steunregelingen aan projecten waar fossiele (en dus vervuilende) brandstoffen mee gemoeid zijn. "Ik begrijp dat mensen de straat op gaan voor meer klimaatactie", zegt verantwoordelijk klimaatminister Rob Jetten. "Mijn oproep zou wel zijn: ga demonstreren op plekken waar dat ook mag", zegt ook hij. "Het bezetten van snelwegen kan tot onveilige situaties leiden."

Over de fossiele subsidies zegt Jetten dat het kabinet "volop bezig" is deze af te bouwen. Op Prinsjesdag komt hij ook met een duidelijker overzicht van de regelingen die fossiel gebruik aanmoedigen. De schattingen hierover lopen ver uiteen. Volgens organisaties SOMO, Oil Change International en Milieudefensie tellen de voordelen op tot 37,5 miljard euro.

Demissionair minister Karien van Gennip (Sociale Zaken) vindt demonstreren een "groot goed". Maar ze hoopt wel dat de actievoerders dit op het daarvoor aangewezen Malieveld gaan doen, zei de nieuwe vicepremier die voor het eerst Mark Rutte verving in de wekelijkse persconferentie.

Ze verwacht een discussie "structureel over wat dit met de capaciteit doet" als demonstranten zich vaker niet aan de regels gaan houden, maar focust eerst op dit weekend. "Zorg dat die ambulance erdoor kan, zorg dat de politie gewoon zijn werk kan doen, dat mensen van die A12 gebruik kunnen maken. Het Malieveld is groot genoeg", aldus Van Gennip.