Kabinet gaat afdwingbare afspraken maken over woningbouw

Het kabinet gaat afdwingbare afspraken maken over de snelle realisatie van nieuwe en betaalbare woningen. Deze prestatieafspraken worden gemaakt met provincies, gemeenten, corporaties en marktpartijen. Aan het einde van het jaar moet duidelijk worden hoeveel woningen er jaarlijks in elke regio bij moeten komen.

Dat staat in het Nationale Woon- en Bouwagenda en het programma Woningbouw die minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) vrijdag heeft gepresenteerd. Landelijke regie is volgens De Jonge hard nodig. "Als we wonen overlaten aan het vrije spel der krachten, geldt het recht van de sterkste en raken mensen in de knel."

Vóór 2031 moeten 900.000 nieuwe woningen worden gebouwd. 250.000 daarvan moeten sociale huurwoningen worden, 350.000 worden voor de middenhuur en betaalbare koopwoningen.

Eind dit jaar moeten er niet alleen voor elke regio concrete aantallen op papier staan. "Inclusief afspraken wat voor type woningen, in welk segment en op welke locaties." Nog vóór de zomer worden op basis van indicatieve aantallen voor iedere regio de bouwopgave vastgesteld.

Vanaf 2024 moet de productie op 100.000 woningen per jaar liggen. Daar worden ook de jaarlijkse 15.000 zogenoemde flexwoningen bij opgeteld, waar mensen tijdelijk wonen en uiteindelijk uit doorstromen naar een reguliere woning, als ook de 15.000 winkels en kantoren die tot woonruimte worden omgebouwd.

Op 1 oktober moet per provincie zijn vastgesteld hoeveel en welk type woningen de komende jaren worden gebouwd. Deze prestatie-afspraken worden vertaald naar concrete aantallen per gemeente. Voor 1 januari moeten ook daar de afspraken zwart op wit staan.

Als gemeenten achterblijven, dan kan de provincie een aanwijzing geven. Die neemt dan als het ware de woningbouwtaak van een gemeente over. Als provincies dralen, kan de minister ingrijpen. De Jonge wil meer wettelijke mogelijkheden om in te grijpen en de woningbouw te versnellen. Hij denkt onder meer aan het verkorten van procedures. Dat wil hij regelen in een wet op de regie op de volkshuisvesting.

"De tijd van vrijblijvendheid is echt voorbij. De woningnood is te groot", aldus De Jonge. De minister hoopt dat ingrijpen niet nodig is. Gemeenten kunnen bezwaar en beroep aantekenen tegen een aanwijzing van de provincie. Dat kan jaren duren. De krapte op de woningmarkt en de "nare effecten" die dat voor veel mensen met zich meebrengt, is daarvoor te nijpend, aldus de minister.