Kabinet neigt naar tegemoetkoming 'pechgeneratie' vanaf 2025

Het kabinet denkt aan een tegemoetkoming van maximaal ruim 1400 euro om de 'pechgeneratie', de studenten voor wie geen studiebeurs beschikbaar was, te compenseren. Dat zegt onderwijsminister Robbert Dijkgraaf. Omdat de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) de komende jaren de handen vol heeft aan het terugbrengen van de studiebeurs, kan de uitvoerder de tegemoetkomingen pas vanaf 2025 uitkeren.

De hoogte van de tegemoetkoming hangt af "van het aantal maanden zonder basisbeursrecht", schrijft Dijkgraaf in een brief aan de Tweede Kamer. Ook "waar sprake is van een schuld wordt de tegemoetkoming in mindering gebracht", stelt hij voor. "Wie geen schuld heeft opgebouwd, of de schuld heeft afbetaald, krijgt het bedrag uitgekeerd."

Omdat er aan elk voorstel om de pechgeneratie tegemoet te komen nadelen kleven, heeft Dijkgraaf een aantal opties naar de Kamer gestuurd. Daarbij wordt wel steeds uitgegaan van een bedrag van 1 miljard euro. Studentenbonden zeiden eerder dat dit omgerekend zou neerkomen op 1000 euro per student die onder het leenstelsel viel.

Dijkgraaf zegt dat aan de tegemoetkoming een "prestatiebeurscriterium" zit. "Je moet sowieso binnen een aantal jaren afgestudeerd zijn. Dat is sowieso een belangrijk criterium." Dat het pas vanaf 2025 kan, komt ook omdat de tegemoetkoming wat "uitzoekwerk" vergt wie waar recht op had, legt de minister uit.

Voor studenten die moesten lenen onder het leenstelsel gelden andere voorwaarden voor het terugbetalen. Onder de vorige regels had men 15 jaar om terug te betalen, waarna een eventuele restschuld werd kwijtgescholden. Voor studenten onder het leenstelsel staat daar 35 jaar voor. Hun maandelijkse betaling aan DUO is wel lager. De belofte van het kabinet dat lenen onder het leenstelsel een hypotheek niet in de weg zou staan, lijkt niet uit te komen: het maandbedrag weegt weliswaar minder mee, maar de totale schuld is gemiddeld veel hoger dan eerder. Daardoor vallen hypotheken vaak alsnog lager uit.

Dijkgraaf wil nog eens "heel goed gaan kijken" hoe de regels er in de toekomst uit gaan zien. Volgens hem komt de discussie over de studieschuld voornamelijk door andere ontwikkelingen in de samenleving, zoals de hoge huizenprijzen en vele flexcontracten. "Ik denk dat het heel belangrijk is voor het kabinet dat we een soort generatietoets gaan doen: hoe valt ons beleid uit voor jongeren ten opzichte van ouderen?"