Kabinet onderzoekt ophalen ex-bewakers ambassade in Kabul

Het demissionaire kabinet wil toch nog voormalige Afghaanse bewakers van de ambassade in Kabul over laten komen naar Nederland. Er wordt nu onderzocht wie daarvoor in aanmerking komen. De Tweede Kamer heeft hier lang op aangedrongen. Ook van andere Afghanen die voor Nederland hebben gewerkt, wordt opnieuw gekeken of zij alsnog kunnen worden overgebracht.

Om hoeveel bewakers het gaat, is nog niet duidelijk. Het gaat om een groep "breder dan achttien mensen", zei minister Hanke Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) in een debat waarin het rapport van de commissie-Ruys werd besproken. Die onderzocht de chaotische evacuatie uit Kabul twee jaar geleden.

De totale groep ambassadebewakers beslaat ongeveer tweehonderd mensen. Met hun kerngezin komt dat dan op zo'n duizend personen. Het kabinet verzette zich tot dusver tegen het ophalen van deze groep, ondanks aandringen van de Kamer. Uiterlijk eind februari zal duidelijk zijn hoeveel bewakers en gezinnen naar Nederland mogen komen.

Een andere groep waarnaar gekeken gaat worden zijn achtergebleven Afghanen die hebben gewerkt voor de EU-politiemissie (EUPOL). Een deel van hen bleef achter in Afghanistan, terwijl zij volgens de Kamer wel in aanmerking kwamen voor evacuatie. Het gaat volgens Kati Piri (PvdA) om veertien mensen.

Een derde groep die opnieuw onder de loep wordt genomen zijn Afghaanse beveiligers die hebben gewerkt voor de Nederlandse missie in Uruzgan (2006-2010). Zij zouden gevaar lopen onder het huidige Talibanregime. Minister Kajsa Ollongren (Defensie) gaat kijken hoeveel van hen nog in aanmerking komen om opgehaald te worden. Dat moet eind dit jaar helder zijn.

De commissie-Ruys was hard in haar oordeel over de evacuatie. Het rapport roept "pijnlijke herinneringen" op, zei Bruins Slot. Volgens Ruys was het een collectieve inschattingsfout dat Kabul niet zo snel onder de voet zou worden gelopen door de extremistische Taliban. Verder waren de evacuatieplannen niet

Volgens Bruins Slot zijn al veel aanbevelingen van Ruys uitgevoerd. De crisisorganisatie is verbeterd. Ook is er duidelijkheid geschapen wie zal worden geëvacueerd bij crises in de toekomst. Lokale medewerkers in vaste dienst zullen in zo'n geval worden overgebracht naar Nederland.

Sinds de val van Kabul zijn ruim 4500 Afghanen naar Nederland overgebracht. Het gaat onder meer om tolken en Afghanen die hebben gewerkt voor hulp- en ontwikkelingsprojecten gefinancierd door Nederland. Het is heel lastig voor Afghanen om het land te verlaten. De Taliban laten weinig mensen gaan. Als Afghanen die in aanmerking komen voor asiel een buurland bereiken, worden ze daarvandaan geholpen om naar Nederland te komen.