Kabinet ontvangt snoeihard rapport over evacuatie Afghanistan

Het kabinet ontvangt vrijdagochtend een rapport met daarin snoeiharde conclusies over de evacuatie vanuit de Afghaanse hoofdstad Kabul in 2021. De onderzoekscommissie, onder leiding van voormalig topambtenaar Maarten Ruys, concludeert onder meer dat Nederland totaal onvoorbereid was op de machtsgreep van de Taliban en de evacuatie die daarna nodig was, meldde het AD donderdag al op basis van bronnen. Mogelijk staan er meer harde conclusies in het rapport.

De hoofdstad Kabul viel op 15 augustus 2021. Het rapport schetst dat Nederland daar totaal door werd overvallen. De commissie oordeelt dat "een te positief wensdenken" rondging in het kabinet en dat er "een collectieve inschattingsfout" werd gemaakt, meldt het AD. Er werd te zwaar geleund op Amerikaanse inlichtingen, mede omdat Nederland zelf geen inlichtingen meer verzamelde in Afghanistan na het vertrek van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) aldaar.

Door de val van de hoofdstad moesten enkele duizenden Nederlanders, medewerkers van de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken en anderen die zich voor Nederland inzetten in Afghanistan worden geëvacueerd. Maar de Nederlandse overheid ging in eerste instantie uit van veel minder mensen die hulp nodig hadden. De evacuatie verliep zeer chaotisch, en het duurde nog maanden voordat onder anderen tolken die voor Nederland hadden gewerkt het voor hen zeer gevaarlijke land konden verlaten. Mede onder druk van de Tweede Kamer werd de groep mensen die recht hadden op evacuatie uitgebreid. Nog ongeveer honderd mensen die recht hebben op evacuatie zitten nog in Afghanistan, meldde demissionair minister Kajsa Ollongren (Defensie) vorige maand.

Toenmalig buitenlandminister Sigrid Kaag trad af nadat tijdens een debat over de dramatische evacuatie een motie van afkeuring werd aangenomen. Een dag later volgde haar collega Ank Bijleveld (Defensie), die in eerste instantie wilde aanblijven.

Vrijdag nemen verschillende betrokken bewindslieden, onder wie Ollongren, het rapport in ontvangst in perscentrum Nieuwspoort. Later vrijdag zal over de kwestie gesproken worden in de ministerraad.