Kabinet wil dat lidstaten beslissen over EU-noodplan voor gas

Nederland is voor een EU-plan om landen desnoods te dwingen gas te besparen bij dreigende tekorten, maar vindt het aan de lidstaten zelf om onderling uit te maken wanneer die drastische maatregel moet worden ingezet. Dat meldt energieminister Rob Jetten aan de Tweede Kamer.

De Europese Commissie kwam vorige week met een voorstel voor een gasbesparingsdoel van 15 procent voor elke lidstaat. In eerste instantie is dat vrijwillig en hebben de lidstaten veel vrijheid om zelf te bepalen hoe ze dat doel bereiken.

In geval van nood, bijvoorbeeld als de aanvoer van gas stokt of de vraag hard oploopt, wil de commissie evenwel kunnen ingrijpen via een zogenoemd Unie-Alert. Lidstaten moeten dan verplicht kunnen worden tot bepaalde maatregelen om de vraag te verminderen.

Het kabinet vindt dat die bevoegdheid niet thuishoort bij de Europese Commissie, maar bij de Europese Raad waarin alle regeringen vertegenwoordigd zijn. Nederland staat daarin niet alleen, zegt Jetten. "Zeer veel lidstaten" delen de zorgen over de wijze waarop het Unie-Alert kan worden ingeroepen.

De energieministers van de EU komen dinsdag in Brussel bijeen om het voorstel te bespreken. Het merendeel van de lidstaten lijkt volgens Jetten in ieder geval de uitgangspunten ervan te steunen.

Wat het kabinet betreft had het besparingsdoel zelfs wat hoger gemogen dan 15 procent. Nederland heeft zelf het gasverbruik dit jaar al met ongeveer een kwart verminderd ten opzichte van 2021. Daardoor is ook de afhankelijkheid van Rusland flink afgenomen.