Kabinet wilde geschrapte bed-bad-brood-regeling juist uitbreiden

Het besluit om de bed-bad-brood-regeling voor uitgeprocedeerde asielzoekers te schrappen, staat haaks op de ambitie van het kabinet om er een landelijk dekkend netwerk van te maken. Er moest nu eenmaal bezuinigd worden, zegt het ministerie van Justitie en Veiligheid, dat zelf voorstelde de financiering van de regeling stop te zetten.

In het coalitieakkoord, de voorjaarsnota van vorig jaar en de begroting van het ministerie van Justitie en Veiligheid van eind vorig jaar, staat keer op keer dat het Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV) wordt doorgezet en uitgebreid. Het is nu een pilot waar Amsterdam, Eindhoven, Groningen, Rotterdam en Utrecht aan meedoen. Nu is onverwacht een streep gezet door die afspraak in het regeerakkoord.

De pilotperiode startte in 2019 en zou in 2022 aflopen. In 2023 werd de proef doorgezet, juist om "gehoor te geven aan de ambitie uit het coalitieakkoord", zo staat in de voorjaarsnota van vorig jaar.

Vrijwel alle departementen moesten in de aanloop naar de voorjaarsnota van dit jaar met plannen komen om op hun eigen post te bezuinigen. Voor Justitie en Veiligheid gaat het om structureel 190 miljoen euro. De kosten van de bed-bad-brood-regeling bedragen rond de 30 miljoen euro per jaar, stelt de woordvoerder van staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel).

Het ging in de voorjaarsnota van vorig jaar om een incidenteel bedrag, hoewel voor 2023 wel geld opzij gezet is voor de overgang "van pilotfase naar een structurele fase". Ook gemeentekoepel VNG is er altijd vanuit gegaan dat het om een structureel budget ging, zegt een VNG-woordvoerder.

Net zoals de vijf pilot-gemeenten is de VNG onaangenaam verrast over het besluit, niet in de laatste plaats omdat "in het regeerakkoord een landelijke uitrol is afgesproken". De regeling is volgens de VNG "noodzakelijk omdat ongedocumenteerden als gevolg van het falend terugkeerbeleid anders op straat belanden en buiten het zicht raken van de overheid en instanties".

Het geeft volgens de VNG geen pas om de financiering ervan stop te zetten. Samen met de vijf gemeenten wil zij snel met het Rijk hierover in gesprek. Ook coalitiepartijen D66 en ChristenUnie willen niet van de regeling af. De voorziening ligt sowieso gevoelig: de proeven waren een compromis tussen PvdA en VVD, de coalitiepartijen van Rutte-II. Dat kabinet viel bijna over de kwestie in 2015.

Het ministerie van Financiën benadrukt overigens dat Van der Burg zelf met de bezuiniging is gekomen. Die zou volgens het departement los staan van de voorjaarsnota. Justitie heeft een andere kijk op de bezuiniging: "Het kabinet heeft in de voorjaarsnota besloten om geen geld uit te trekken", zegt dat departement.