Kabinet ziet geen oplossing in vrijgeven patenten coronavaccins

Het vrijgeven van patenten van vaccins tegen het coronavirus is volgens het kabinet niet de oplossing voor arme landen die een groot tekort hebben aan vaccins. Het is geen "toverstokje", zei demissionair minister Tom de Bruijn (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) in de Tweede Kamer.

Volgens hem is er internationaal ook geen steun om octrooien vrij te geven. De Amerikanen hebben er eerder wel voor gepleit, maar uiteindelijk is het daarbij gebleven. Bovendien is voor de productie van vaccins ook technologie nodig en die komt niet vrij met het patent, aldus de minister. Daar kun je bedrijven volgens hem niet toe dwingen.

Hij ziet veel meer in het vrijwillig delen van de kennis door farmaceuten. Daar is de Wereldgezondheidsorganisatie ook mee bezig. Onder meer in Zuid-Afrika zal een productiefaciliteit worden opgezet in samenwerking met plaatselijke bedrijven. In het verleden heeft dit ook gewerkt, zegt De Bruijn. "Het is een beproefd recept."

In de Kamer hebben onder meer PvdA en GroenLinks erop aangedrongen het alleenrecht op vaccins bij farmaceuten weg te nemen. De Bruijn ziet wel wat in dwanglicenties als arme landen een tekort blijven houden aan vaccins. Een fabrikant wordt dan gedwongen om een concurrent een licentie te geven voor het maken van het vaccin.

Er is volgens de bewindsman ook geen probleem met de beschikbaarheid van het vaccin tegen het coronavirus. Er worden ongeveer 1,5 miljard doses per maand geproduceerd en de verdeling ervan is het grote probleem, zei hij. De distributie van het vaccin in arme landen gaat niet goed en er bestaat daar ook veel weerstand tegen het vaccin.

Nederland heeft 27 miljoen vaccins beloofd voor arme landen. Daarvan zijn 5 miljoen direct aan andere landen geschonken zoals aan Suriname en Indonesië. De andere 22 miljoen vaccins zijn beloofd aan het internationale vaccinatieprogramma Covax. Er zijn volgens De Bruijn inmiddels 16 miljoen vaccins onderweg naar Covax. Die heeft hiervan echter nog maar een "paar honderdduizend" weggegeven, aan onder meer Laos.

De Bruijn vindt de distributie van het vaccin door Covax veel te lang duren. Hij heeft aan die organisatie doorgegeven dat het "absoluut versneld" moet worden. De minister weet niet waarom de verspreiding door Covax zo langzaam gaat. Hij beloofde de Kamer uit te zoeken waar het probleem zit. Eind januari hoopt hij de Kamer hierover te informeren.