Kans op meerderheid voor correctief referendum geslonken

De kans dat er een correctief bindend referendum komt, is na het Kamerdebat hierover flink geslonken. Bekende tegenstanders VVD, CDA en SGP lijken bij hun standpunt te blijven. Forum voor Democratie (FVD) laat zijn definitieve stem afhangen van de mening van de partijleden, die zich dit weekeinde in een ledenreferendum over de initiatiefwet van de SP mogen uitspreken. Fractievoorzitter Thierry Baudet van FVD is tegen het wetsvoorstel.

Als alle Kamerleden van de vier fracties tegenstemmen, zijn 56 van de 150 Kamerleden tegen de invoering van een correctief bindend referendum. Via zo'n referendum kunnen Nederlanders zich uitspreken over een wet die al door de Tweede en Eerste Kamer is aangenomen, maar nog niet is ingevoerd. Als een meerderheid in het referendum tegen de wet stemt, wordt deze ingetrokken.

Zoals het er nu naar uit ziet, sneuvelt het wetsvoorstel in tweede lezing. Omdat het een grondwetswijziging betreft, moet er in deze tweede lezing een tweederdemeerderheid voor zijn, in zowel de Tweede als Eerste Kamer. In eerste lezing stemden beide Kamers ruim een jaar geleden met het voorstel in. Ook Forum van Democratie stemde in eerste lezing voor.

Voor het debat van woensdag ging indiener Renske Leijten (SP) ervan uit 99 van de 100 benodigde voorstanders binnen hebben. Ze hoopte VVD en CDA met argumenten te overtuigen alsnog voor te stemmen. De VVD was overduidelijk: het is en blijft een nee. Ook het CDA lijkt niet overtuigd.

Leijten had geen rekening gehouden met de draai van eerdere voorstanders, zoals Forum voor Democratie (vijf zetels). Baudet vindt de zogeheten uitkomstdrempel onverteerbaar. Die uitkomstdrempel houdt in dat het aantal tegenstemmers bij het referendum net zo hoog moet zijn als de meerderheid van het aantal stemmers bij de meest recente Kamerverkiezingen. Als die drempel niet wordt gehaald, is de uitslag niet geldig.

Baudet vindt die drempel veel te hoog en vindt dat het referendum daarmee een "fopspeen" wordt. Via een ledenreferendum gaat Forum aan haar leden vragen hoe de fractie moet gaan stemmen. "De uitslag respecteren we", aldus Baudet.

De meeste andere fracties hebben ook moeite met die hoge uitkomstdrempel, die via een amendement van de ChristenUnie in eerste lezing in het initiatiefwetsvoorstel is opgenomen. Toch stellen zij dat het beter is om een referendum te hebben dan geen referendum.

Aanvankelijk zou dinsdag over het voorstel worden gestemd. Dat gaat niet door. Het debat is deze woensdagavond niet afgerond en wordt op een nog nader te bepalen moment voortgezet.