Nu de niet-invasieve prenatale test (NIPT) voor iedereen gratis wordt, zullen zwangeren de keuze voor het doen van dat onderzoek mogelijk achtelozer maken. Dat denken de Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV) en Stichting Downsyndroom. De organisaties willen dat zwangeren goed geïnformeerd blijven worden over de NIPT.
De NIPT stelt via een bloedonderzoek bij de zwangere vast of er aanwijzingen zijn voor het edwards-, patau- of downsyndroom bij de ongeboren baby. De test is betrouwbaar en vormt geen risico voor de zwangere of het kind. Onderzoek laat zien dat ongeveer de helft van de zwangeren voor de niet-invasieve test kiest. Van degenen die afzien van de test, doet bijna 17 procent dit om financiële redenen.
Tot zaterdag zit de NIPT in de onderzoeksfase en kost deze 175 euro, daarna kan iedereen de test gratis laten uitvoeren. "Door dat geldbedrag moesten mensen sowieso nadenken over het wel of niet doen van een NIPT en hopelijk wordt de denkstap niet overgeslagen nu de test gratis wordt", zegt Regina Lamberts, directeur van Stichting Downsyndroom. "Daarom vragen wij aandacht voor het goed informeren over de keuze voor het wel of niet doen van een NIPT en de mogelijke gevolgen van de testresultaten."
De organisaties benadrukken geen enkel bezwaar tegen de NIPT te hebben, maar ze willen wel duidelijk maken dat de test lastige morele dilemma’s met zich mee kan brengen. Als er aanwijzingen voor afwijkingen bij de baby worden gevonden, zijn er namelijk twee keuzes: de zwangerschap volbrengen of afbreken. "Bovendien moet het recht van het niet weten ook beschermd worden", laat Nalonya van der Laan, beleidsadviseur van de KNOV weten. "Hoewel geen enkele test in Nederland verplicht is, kan iets wel zo gebruikelijk worden dat bijna iedereen het doet, zoals bij de 20 wekenecho. We verwachten dat de NIPT routine kan worden en willen er daarom op toezien dat het een bewuste keuze blijft."
Mireille Bekker, gynaecoloog en hoogleraar Foetale Geneeskunde in het UMC Utrecht aangesloten bij de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie, vindt het "een goed idee" dat iedereen in Nederland nu gelijke toegang heeft tot de NIPT. "Ook verwacht ik niet ineens een enorme stijging in de aantallen die voor de test kiezen. In Nederland is sinds de komst van de prenatale screenings in 2007 een gestage stijging te zien. We zien in Nederland dat vrouwen heel weloverwogen kiezen voor of afzien van prenatale screening en ik denk dat die trend doorzet."