Koning: erkennen misdadigheid slavernij basis gezamenlijke toekomst

"Voor wat er toen aan onmenselijks is aangericht in de levens van mannen, vrouwen en kinderen, draagt nu niemand de schuld. Maar door ons gezamenlijke verleden eerlijk onder ogen te zien en de misdaad tegen de menselijkheid die de slavernij was te erkennen, leggen we wél een fundament onder een gezamenlijke toekomst." Dat zei koning Willem-Alexander zondag in zijn kersttoespraak.

"Ik ben ervan overtuigd dat we ook heel ingewikkelde problemen tot een goed einde kunnen brengen en pijnlijke wonden kunnen helen, zodat we samen verder kunnen. Ook als er heftige emoties in het spel zijn. Een belangrijk voorbeeld daarvan is de erkenning van het leed dat mensen is aangedaan in de koloniale tijd."

De koning haakte aan bij de excuses die premier Mark Rutte afgelopen maandag namens de regering aanbood voor het slavernijverleden. Rutte zei toen ook dat de koning erbij zal zijn als op 1 juli in Amsterdam het einde van de slavernij in 1873 wordt herdacht. "De koning voelt zich persoonlijk zeer betrokken bij het onderwerp", aldus Rutte.

Willem-Alexander bevestigde dat zondag in zijn kerstrede. "Het afgelopen jaar hebben mijn vrouw en ik met mensen van alle leeftijden over dit onderwerp gesproken, onder wie nazaten van mensen die een aantal generaties terug leefden in slavernij. In het komende herdenkingsjaar zal dit onze aandacht houden. Wij blijven betrokken", aldus de koning.

Begin deze maand gaf Willem-Alexander al opdracht voor een onafhankelijk onderzoek naar de rol van het Koninklijk Huis in de koloniale geschiedenis.

De koning begon zijn kerstboodschap met de onzekerheid die veel mensen voelen, gezien de woningnood, de gestegen kosten van levensonderhoud en klimaatverandering. Hij zei die zorgen te begrijpen: "Ik snap de onzekerheid die op veel plekken voelbaar is. De stress en ook de boosheid. Het kan dan even opluchten om stoom af te blazen. Maar we moeten niet blijven steken in het zoeken naar zondebokken en in cynische kritiek of onverschilligheid."

Hij riep de Nederlanders op om naar elkaar te blijven luisteren: "Gun elkaar ten minste het voordeel van de twijfel. Mijn oproep aan ieder van u en ieder van jullie is: haak aan, luister mee, denk mee, doe mee!" Mensen kunnen daarbij een voorbeeld nemen aan het Oekraïense volk, "dat nu al tien maanden standhoudt tegen het brute geweld van Rusland, met ongelofelijke moed en eensgezindheid. De belofte van het kerstfeest - de hoop op vrede - leeft in alle Oekraïense harten én in die van ons."

De kersttoespraak werd donderdag opgenomen in de DNA Salon in het woonpaleis van het koninklijk gezin, Huis ten Bosch in Den Haag. Vorig jaar keken zo'n 1,6 miljoen mensen naar de koning, een jaar eerder waren dat er 2,2 miljoen. De toespraak, die wordt gezien als een persoonlijke boodschap van de vorst, was te zien op NPO1, RTL4 en SBS6.