Kopstukken VVD, D66, CDA voor gespannen formatieweekend op de hei

Een weekendje weg van het Binnenhof met de kopstukken in de formatie. Dat was het idee van informateur Johan Remkes toen hij de partijleiders van VVD, D66 en CDA en hun secondanten uitnodigde op landgoed de Zwaluwenberg in Hilversum. Maar de afgelopen week stapte D66-leider Sigrid Kaag op als minister, waarna ook CDA-minister Ank Bijleveld aftrad. De druk om tot een nieuw kabinet te komen is daarmee toegenomen, maar datzelfde geldt voor de spanning tussen de partijen.

Zo bleek vrijdag dat het CDA overrompeld werd door het besluit van Kaag om op te stappen. "Er zullen wel wat dingen moeten worden uitgesproken", zegt een betrokkene. Zaak is dan wel om snel door te gaan naar het gesprek over de formatie van een nieuw kabinet, vinden de partijen. Dat zoveel bewindspersonen zijn afgetreden en dat juist de ChristenUnie donderdag voor een motie van afkeuring tegen het kabinet stemde, zorgt ervoor dat de overige drie partijen nu "maximale" druk voelen om snel tot vorming van een nieuw kabinet over te gaan, zegt een ingewijde.

Tot een bepaalde hoogte zijn de partijen ook meer op elkaar aangewezen. Niet alleen door de houding van de ChristenUnie, met wie VVD en CDA graag in een volgend kabinet stappen. Maar ook door de rol van de PvdA en GroenLinks, met wie Kaag wil regeren. Het was juist de PvdA die de motie van afkeuring tegen het kabinet, en in het bijzonder Kaag en Bijleveld, indiende.

Remkes moet tussen de politieke crises door met deze partijen op zoek naar een minderheidskabinet. Het 'weekendje op de hei' moet voor een doorbraak zorgen. De VVD heeft aangegeven wel met D66 en CDA te willen regeren, en CDA-leider Wopke Hoekstra zei vorige week op het congres dat zijn partij graag regeringsverantwoordelijkheid wil nemen. Van D66 zal duidelijkheid worden verlangd, hoewel die partij zich ook afwachtend zal opstellen.

D66'ers zeggen dat er in het weekend vooral inhoudelijk stappen moeten worden gezet. Wat dat betreft noemt informateur Remkes het na het zomerreces gepresenteerde stuk op hoofdlijnen van Kaag en VVD-leider Mark Rutte "een mogelijk startpunt, zij het dat dit is geschreven door twee fracties vanuit een liberale visie" en het stuk "een financieel kader ontbeert en een beperkte omvang heeft".