Kwartaalonderzoek: nog steeds denken veel jongeren aan zelfdoding

Ruim 14 procent van de jongeren tussen de 12 en 25 jaar zei afgelopen maand soms of juist heel vaak te denken aan zelfdoding, zo komt naar voren uit het nieuwste kwartaalonderzoek van Netwerk GOR. Dat zijn er iets minder dan in dezelfde periode vorig jaar, toen 16,8 procent van de jongeren in maart stelde soms te overwegen een einde aan hun leven te maken.

In december 2022 ging het om ongeveer evenveel jongeren met zelfdodingsgedachten: 14,5 procent. Het Netwerk GOR (Gezondheidsonderzoek bij Rampen) is een samenwerkingsverband dat sinds september 2021 met subsidie van het ministerie van Volksgezondheid de korte- en langetermijngevolgen van de pandemie op de gezondheid en het welbevinden van mensen in kaart brengt. Dit is het zevende kwartaalonderzoek, in totaal duurt het project vijf jaar.

Het netwerk signaleerde vooral dat het aantal jongeren dat zelfdoding overwoog het hardst steeg in de laatste lockdownperiode. Eind 2021 dacht 8,5 procent van de 12 tot 25-jarigen soms aan zelfdoding, maar in maart 2022 steeg dat dus naar 16,8 procent. Sindsdien is het cijfer een stuk hoger gebleven dan voor de coronapandemie, aldus het netwerk, waar onder meer kennisinstituut Nivel en Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) deel van uitmaken.

Huisartsen zien ook nog steeds meer patiënten die vertellen over pogingen en gedachten aan zelfdoding dan voor de pandemie. In de vragenlijst zeggen jongeren vooral dat ze depressieve gedachten over zichzelf hebben of dat ze moeite hebben met "functioneren in de maatschappij". Ook hebben ze soms moeite met sociale contacten leggen, bijvoorbeeld als ze autisme hebben of ADHD. "Overkoepelend komt een behoefte aan acceptatie naar voren: het verbonden voelen met anderen en tevreden kunnen zijn met zichzelf", schrijven Nivel en RIVM.

Volgens het RIVM en Nivel komt in verdiepende analyses sowieso naar voren dat jongeren met "mentale klachten en emotionele eenzaamheid" vaker denken aan zelfdoding. "Mensen met emotionele eenzaamheid missen een intieme band met een of meerdere mensen. Het gaat niet om hoeveel mensen ze kennen, maar om de kwaliteit van hun contacten."

Ook eerder onderzoek van het netwerk wees er al op dat het aantal jongeren met mentale klachten na het einde van de laatste coronalockdown (die begin 2022 eindigde) nauwelijks is gedaald.